Edukacja elementarna i elementarze porozbiorowe w II Rzeczypospolitej

18,00 zł

Wyświetl historię cen produktu

Najniższa cena w ciągu ostatnich 30 dni 18,00 zł

Czas dostawy kurierem InPost 24 godziny! E-booki w ciągu 15 minut!

Monografia „Edukacja elementarna i elementarze porozbiorowe w II Rzeczypospolitej” ma charakter historyczno – pedagogiczny. Składa się ona z trzech rozdziałów o układzie chronologiczno - problemowym. Rozdział pierwszy daje wgląd w uwarunkowania edukacji elementarnej w II Rzeczypospolitej, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji politycznej i gospodarczej kraju, ówczesnych kwestii ludnościowych oraz problemów występujących w szkolnictwie powszechnym.

Edukacja elementarna i elementarze porozbiorowe w II Rzeczypospolitej
Ilość

Monografia „Edukacja elementarna i elementarze porozbiorowe w II Rzeczypospolitej” ma charakter historyczno – pedagogiczny. Składa się ona z trzech rozdziałów o układzie chronologiczno - problemowym. Rozdział pierwszy daje wgląd w uwarunkowania edukacji elementarnej w II Rzeczypospolitej, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji politycznej i gospodarczej kraju, ówczesnych kwestii ludnościowych oraz problemów występujących w szkolnictwie powszechnym. Rozdział drugi poświęcony jest omówieniu funkcjonowania kształcenia początkowego w dwudziestoleciu międzywojennym. Przedstawieni są uczniowie i inni uczestnicy nauczania elementarnego oraz pracujący na tym szczeblu szkolnym nauczyciele. Ponadto ukazane są formy organizacyjne nauczania początkowego, jego cele i zadania, treści oraz stosowana metodyka pracy i wykorzystywane środki dydaktyczne. W rozdziale trzecim na tle polityki Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, dotyczącej doboru podręczników szkolnych, analizie poddane zostają elementarze porozbiorowe, wykorzystywane do nauki czytania i pisania w II Rzeczypospolitej. Wnioski z dokonanych badań znajdują się w zakończeniu.

99 Przedmioty

Opis

Książka papierowa
oprawa miękka

Kochan Katarzyna Barbara

W 1998 r. ukończyłam Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Zielonej Górze na Wydziale Pedagogicznym, specjalność nauczanie początkowe i wychowanie przedszkolne. Pracę zawodową rozpoczęłam jako nauczycielka nauczania początkowego w Szkole Podstawowej nr 22 w Zielonej Górze. Uczyłam również dzieci niepełnosprawne, w tym głuche, stąd jestem tłumaczem języka migowego. Od 1998 r. pracuję najpierw jako asystent, a następnie jako adiunkt na Uniwersytecie Zielonogórskim na Wydziale Pedagogiki, Socjologii i Nauk o Zdrowiu. W 2006 r. obroniłam pracę doktorską „Elementarze szkolne w II Rzeczypospolitej”. Moja praca badawcza koncentruje się wokół zagadnień dotyczących edukacji elementarnej, zarówno w aspekcie historycznym, jak i w zakresie współczesnych przemian.

Aktualnie wraz z zespołem badawczym prowadzę badania dotyczące przyspieszenia obowiązku szkolnego. b.Publikacje, dzieła w trakcie opracowywania, udział w audycjach radiowych, wykłady itp.

Publikacje:

1. Klasy integracyjne potrzebą teraźniejszości i przyszłości. „Grono” 1999, nr 3.

2. Dziecko niepełnosprawne w szkole masowej. „Grono” 1999, nr 3.

3. Współpraca nauczyciela - wychowawcy przedszkola i rodziców dzieci niepełnosprawnych. „Dziecko i Jego Świat” 2001, nr 1 – 2.

4. Nauczyciel szkoły przełomu wieków w kontekście rozważań pedagogicznych E. Key. W: Nowe stulecie dziecku. Red. D. Waloszek, Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, Zielona Góra 2001.ISBN – 83-86335-80-7

5. Współpraca nauczycieli i rodziców jako jeden z warunków pomyślnej integracji dzieci niepełnosprawnych w edukacji wczesnoszkolnej. W: Nauczyciele i rodzice: współpraca w wychowaniu. Red. I. Nowosad. Cz. 1. UZ, Zielona Góra 2001. ISBN – 83-7268-058-2

6. Nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej w Polsce (1945-2000). W: Nauczyciel - opiekun - wychowawca (tradycje, teraźniejszość, nowe wyzwania). Red. R. Stankiewicz, Wydawnictwo "Eruditus", Poznań 2002. ISBN – 83-86142-43-X

7. Fundacja Bezpieczne Miasto jako jeden z komponentów działań na rzecz bezpieczeństwa publicznego w Zielonej Górze. W: Bezpieczeństwo publiczne u progu XXI wieku. Red. A. Żukiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002.

8. Oczekiwania wobec nauczycieli nauczania początkowego w różnych okresach dziejów. W: Kompetencje nauczyciela: stan, potrzeby i kierunki zmian. Red. E. Kozioł. E. Kobyłecka. Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2002. ISBN – 83-893321-16-5

9. Znaczenie imprez klasowych i szkolnych dla uczniów, rodziców i nauczycieli. W: Nauczyciele i rodzice: inicjowanie procesu współpracy i doskonalenie warsztatu. Cz. 2. Red. I. Nowosad, Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, Zielona Góra 2002.

10. Rola rodziny w wychowaniu w ujęciu E. Key. W: Rodzinne i pozarodzinne środowiska wychowawcze (szkice historyczno-pedagogiczne). Red. A. Siedlaczek – Szwed, I. Wagner, Wydawnictwo WSP, Częstochowa 2002. ISBN 83-7098-667-6

11. Twórczy uczniowie w edukacji wczesnoszkolnej - mity a rzeczywistość szkolna. W: Twórczość dzieci we wczesnej edukacji. Red. M. Magda-Adamowicz. Wyższa Szkoła Menedżerska, Legnica 2005. ISBN 83-60357-05-6

12. Świadomość nauczyciela – wychowawcy kształcenia zintegrowanego a podejmowane przez niego działania wychowawcze. W: Kobieta i mężczyzna w zawodzie nauczycielskim. Red. R. Fudali, M. Kowalski. Oficyna wydawnicza „Impuls” Kraków 2006.

13. Język migowy na szlaku. W: Turystyka osób niepełnosprawnych. Red. P. Kuleczka, Zielona Góra 2008.

Publikacje złożone do druku:

Nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej i jego kształcenie w różnych okresach dziejów wychowania. W: Twórczy pedagogicznie nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej. Red. M. Magda-Adamowicz.

Kształcenie do twórczości pedagogicznej nauczycieli klas początkowych. W: Twórczy pedagogicznie nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej. Red. M. Magda-Adamowicz.

Wpływ działań nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej na kreowanie postawy samorządności u dzieci. Red. P. Kuleczka.

Historyczny kontekst współczesnej koncepcji kształcenia zintegrowanego. W: Historyczne uwarunkowania wybranych obszarów edukacji. Red. R. Fudali.

Elementarze dla dorosłych w II Rzeczypospolitej. „Przegląd Historyczno – Oświatowy”.

Elementarze dla dzieci polskich mieszkających za granicą. „Przegląd Historyczno – Oświatowy”.

Historyczne uwarunkowania oświaty obowiązkowej.

„Gdyby sześciolatki poszły do szkoły już dziś…” czyli zielonogórskie szkoły na rok przed planowana reformą.

Publikacje w przygotowaniu:

„Elementarze szkolne w II Rzeczypospolitej”.

„Historia edukacji elementarnej wraz z tekstami źródłowymi” cz. I”.

Wstęp

Uwarunkowania edukacji elementarnej w II Rzeczypospolitej

Sytuacja polityczna i gospodarcza kraju

Problemy ludnościowe

Struktura społeczno-zawodowa ludności, zaniedbania edukacyjne, model rodziny

Społeczeństwo wielonarodowe, wielokulturowe i wieloreligijne

Problemy w szkolnictwie powszechnym

Stan edukacji początkowej w dwudziestoleciu międzywojennym

Uczniowie i inni uczestnicy edukacji początkowej

Nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej

Formy organizacyjne nauczania początkowego

Cele i zadania edukacji początkowej

Treści kształcenia początkowego

Metodyka pracy i środki dydaktyczne w nauczaniu początkowym

Funkcjonowanie elementarzy odziedziczonych po zaborcach w szkolnictwie międzywojennym

Polityka Ministerstwa

Wyznań Religijnych i Oświecenia

Publicznego dotycząca doboru podręczników szkolnych

Elementarze ujęte w spisie podręczników szkolnych

Elementarze nieujęte w spisie podręczników zatwierdzonych do użytku szkolnego

Samouczek

Zakończenie

Aneksy

Wykaz ilustracji

Wykaz źródeł i opracowań

Elementarz jest podstawowym i najważniejszym środkiem dydaktycznym w I klasie. Jego rola nie ogranicza się jednak wyłącznie do zapoznania uczniów z kodem literowym oraz do doskonalenia 

techniki czytania i pisania, lecz ze względu na zawarte w nim treści, przyczynia się on również do poszerzenia horyzontów umysłowych ucznia. Jego znaczenie rozumiano w II Rzeczypospolitej, stąd władze szkolne od momentu odzyskania niepodległości usiłowały zagwarantować szkołom możliwość doboru elementarza. Początkowo w szkolnictwie przeważały elementarze porozbiorowe.

W pierwszym okresie – integracji i unifikacji szkolnictwa (1918–1924) – było używanych aż trzynaście takich podręczników. W drugim okresie – prób reform w szkolnictwie (1925–1931) – funkcjonowały jeszcze trzy i tyle samo w okresie trzecim – reformy szkolnej Jędrzejewicza (1932–1939). Obok elementarzy porozbiorowych zaczynały się pojawiać nowe publikacje.

Elementarze porozbiorowe różniły się między sobą m.in. podejściem metodycznym. Cztery były ułożone według najstarszej metody syntetycznej, która utrudniała naukę czytania i pisania oraz wydłużała czas potrzebny do opanowania tych umiejętności. Dwa elementarze reprezentowały metodę analityczną, skuteczniejszą od poprzedniej, ponieważ w pożyteczny sposób uczyły czytać na wyrazach lub zdaniach. Wadą metody analitycznej było jednak zaburzenie toku ciągłości i łączności nauki czytania z pisaniem – uczeń skupiał się na samym odczytywaniu wyrazów, a ich analiza została przesunięta na czas poźniejszy1. Pozostałych trzynaście elementarzy powstało według metody analityczno-syntetycznej, uwzględniającej łączną realizację czytania i pisania. Owa metoda pozwalała również na wprowadzenie zróżnicowania i dostosowania nauki do specyfiki płci i rozwoju2, co nie było możliwe w przypadku metod syntetycznych i analitycznych, ponieważ kobiecy mozg wymaga analizy, a męski syntezy. Zawsze więc, w przypadku stosowania metody analitycznej lub syntetycznej, któraś z grup znajdowała się w trudnej sytuacji.

Autorzy elementarzy wyznaczyli im różnorodne role. Najwięcej – dziewięć podręczników – uwzględniało wszystkie trzy okresy nauki czytania i pisania: przedelementarzowy (wstępny), elementarzowy (właściwy) oraz poelementarzowy. Siedem elementarzy uwzględniało jedynie dwa okresy nauki czytania i pisania. Wszystkie te elementarze pełniły jednak rolę nie tylko podręcznika wprowadzającego dziecko w świat liter, lecz także pierwszej czytanki, umożliwiając doskonalenie techniki czytania. Jedynie trzy elementarze ograniczały się wyłącznie do właściwej nauki czytania i pisania.

Odmienna była także treść czytanek zmieszczonych w elementarzach. W podręcznikach ujętych w spisie zatwierdzonych do użytku szkolnego przeważała tematyka dotycząca rodziny i szkoły. Treści miały również zabarwienie patriotyczne, łączące się często z akcentami religijnymi. Z kolei w elementarzach nieujętych w spisie podręczników zatwierdzonych do użytku szkolnego dominowała tematyka religijna, co nie było zgodne z zaleceniami programowymi. Przewaga treści religijnych w tych podręcznikach wiązała się prawdopodobnie z rolą religii w czasach zaborów, kiedy wyznanie dawało ludziom poczucie wspólnoty, przynależności. Ponadto w elementarzach tych czytanki koncentrowały się wokół zagadnień związanych z rodziną i szkołą. Przekazywały one również dzieciom wzory postępowania, czego nie robiły elementarze z poprzedniej grupy. Analizowany samouczek koncentrował się przede wszystkim na tematyce rodzinnej, w odróżnieniu jednak od pozostałych elementarzy przedstawiał rodzinę szlachecką. Samouczek opisywał tzw. rodzinę elementarzową – skupiał się na grupie bohaterów, których losy były opisywane w kolejnych czytankach. 

Poddane analizie elementarze porozbiorowe stanowiły uzupełnienie oferty podręczników do nauki czytania i pisania funkcjonujących w dwudziestoleciu międzywojennym. Większość z nich była stosowana w szkołach, a niektóre w domach, w trakcie samokształcenia. Mimo że wykorzystywanie części z tych podręczników nie było zgodne z ówczesnymi zaleceniami władz oświatowych, wniosły one jednak istotny wkład w proces kształcenia społeczeństwa i przyczyniły się do podniesienia jego poziomu umysłowego.

Niniejsze badania dotyczące elementarzy porozbiorowych wykorzystywanych w szkolnictwie międzywojennym uzupełniają lukę występującą w niewielkim zbiorze literatury dotyczącej podręczników do nauki czytania i pisania. Książka ta nie wyczerpuje jednak tematu. Każde z analizowanych zagadnień dotyczących elementarzy można by badać jeszcze bardziej szczegółowo i każde z nich mogłoby stanowić temat osobnych opracowań.

Zobacz także

Polecane tytuły ( 8 inne tytuły w tej samej kategorii )

Nowa rejestracja konta

Posiadasz już konto?
Zaloguj się zamiast tego Lub Zresetuj hasło