Przybyliński Sławomir

Oficyna Wydawnicza "Impuls"

Wprowadzenie

Zjawisko tatuażu (niekoniecznie) więziennego – rys historyczny

Rysunek tatuażowy w środowisku penitencjarnym

Motywy „dziargania się” osób pozbawionych wolności

Wielkość treści tatuaży pensjonariuszy zakładów resocjalizacyjnych

            Treści podkulturowe („grypserskie”)

            Treści humorystyczne

            Treści erotyczne

            Treści miłosne (sentymentalno-miłosne)

            Treści ostrzegawcze

            Treści informacyjne

            Treści historyczne (dyskograficzne)

            Treści ideologiczne

            Treści religijne

            Treści przestępcze

            Treści markowe (firmowe)

            Treści dowartościowujące

            Treści męczeńskie

            Treści emocjonalne

            Treści sentencjonalne (hasłowe)

Trójrodzajowość tatuaży więziennych

           
Podkulturowe

           
Przestępcze (kryminalne)

            Artystyczne

Tatuażowa topografia twarzy więźnia

Znaczenie tatuażu w nieformalnej hierarchii zakładu karnego

„Dziargałki” i „kolki” – więzienny sprzęt do tatuowania

            „Dziargałka”

            „Kolka”

Wykonywanie i pielęgnacja tatuaży w zakładach penitencjarnych

 
           Nakłuwanie skóry i wpuszczanie pod nią barwnika za pomocą „dziargałki” lub „kolki”

            „Drapanka”

            Skaryfikacja – tzw. tatuaż bliznowy

            Przekłuwanie ciała igłą i przeciąganie jej przez skórę wraz z nitką nasączoną barwnikiem

            Wypalanie tatuażu

            Technika „transplantacyjna”

Usuwanie „dziar” – przegląd technik

            Wycinanie kawałka skóry

            Ścieranie naskórka

            „Chlasty”

            Podrażnienie skóry

            Zszycie powłok skórnych

            „Cover-up”

            Polewanie tatuażu klejem i zrywanie fragmentu skóry

            Laserowe wywabianie tatuaży

            Podsumowanie

Uregulowania legislacyjne dotyczące tatuowania na terenie więzienia

Tatuowanie – więzienny biznes

Tatuaż na ciele skazanego – przejawy podkultury więziennej czy moda?

„Porysowany” człowiek – wywiad

Społeczeństwo otwarte wobec tatuażu (niekoniecznie) więziennego

Zakończenie

Literatura

Sztuka więziennego tatuażu

- Ta­tu­aż dawał mi po­czu­cie pew­no­ści sie­bie, za­bi­jał moje lęki. To był mój image i lu­dzie czuli re­spekt. Za­czy­na­łem od "kro­pek", które po cza­sie wy­wa­bia­łem to­pią­cą się folią. Każda "krop­ka" to jeden rok od­siad­ki. Zo­sta­ły mi jesz­cze "Dwie wi­sien­ki" zro­bio­ne "cegłą". Mój oj­ciec miał na pier­si "Orła w ko­ro­nie" i ten fakt bar­dzo mi im­po­no­wał. Gdy się bił z mi­li­cją, to nasza wła­dza biła rów­nież tego orła, a nie tylko ojca. W la­tach sie­dem­dzie­sią­tych w za­kła­dach kar­nych ta­tu­aż przy­brał formę bar­dziej sym­bo­licz­ną i stał się pre­cy­zyj­ny. W tam­tym okre­sie po­ja­wił się rów­nież tak zwany "kłó­tli­wy ta­tu­aż". Była to nowa grupa, tak zwane "Bie­dro­ny", któ­rzy ozna­cza­li się bie­dron­ką, pra­co­wa­li dla wię­zien­nej ad­mi­ni­stra­cji, aby bru­tal­nie zwal­czać gryp­su­ją­cych.

Ta­tu­aż w la­tach 70-tych był ważny, gdyż za­ka­za­ny. Gryp­su­ją­cy PRL-u nie da­rzy­li zbyt­nim sza­cun­kiem i ta­tu­aż był ozna­ką buntu. Poza tym na ta­tu­owa­nie na­le­ża­ło mieć po­zwo­le­nie od star­szych wię­zien­nym sta­żem. Ofi­cjal­nie za ko­mu­ny nie można było się ta­tu­ować i był to gest ka­ra­ny przez straż­ni­ków "twar­dym łożem". Kon­te­sta­cja sys­te­mu była więc to­tal­na i na no­gach za­czę­to ta­tu­ować nie­bie­ski motyw "Śmierć mi­li­cji oby­wa­tel­skiej". Po­dob­nie było z mo­ty­wa­mi "Es­es­man­ka w poń­czo­chach z bi­czem" czy "Twa­rzą Chry­stu­sa", które wy­cho­dzi­ły w pro­stej linii z hi­sto­rycz­nych traum i kli­ma­tu spo­łecz­ne­go końca de­ka­dy Gier­ka.

Mimo, że jesz­cze w la­tach osiem­dzie­sią­tych tylko gryp­su­ją­cy mógł się wy­ma­lo­wać, to do­tych­cza­so­wa hie­rar­chia za­czę­ła top­nieć, a wraz z upad­kiem ko­mu­ni­zmu na­stą­pi­ła de­gra­da­cja kul­tu­ry ta­tu­ażu, mo­zol­ne­go ry­tu­ału, ma­ją­ce­go swoje po­cząt­ki w XIX wieku.

W la­tach 90-tych pod­kul­tu­ra wię­zien­na zmie­ni­ła się wraz z rze­czy­wi­sto­ścią i ta­tu­aże za­czę­ły bar­dziej ozda­biać, pod­kre­ślać in­dy­wi­du­al­ność, a nie ma­ni­fe­sto­wać wię­zien­ną przy­na­leż­ność.

Dzi­siaj jest jak w mar­ke­cie i ta­tu­aż ma im­po­no­wać. Naj­pierw za krat­ka­mi, potem na wol­no­ści. Można nosić pięk­ne­go węża na ra­mie­niu, nic nie wie­dząc, co taki znak ozna­cza w świe­cie prze­stęp­czym. Dzi­siej­sza wię­zien­na mło­dzież jest sym­bo­lem tego pro­ce­su i prze­kra­cza­jąc próg wię­zie­nia, jest już wy­ta­tu­owa­na z ele­ganc­kim i do­wol­nie wy­bra­nym mo­ty­wem. Tak było w przy­pad­ku Pio­tra, trzy­dzie­sto­lat­ka z Wro­cła­wia, który ka­rie­rę wię­zien­ną za­czął pod ko­niec lat dzie­więć­dzie­sią­tych, głów­nie za roz­bo­je.

- Nie na­le­ża­łem do sub­kul­tu­ry, gdyż nie wi­dzia­łem sensu wcho­dze­nia w grupę, która nie po­sia­da zasad. Pierw­szy ta­tu­aż zro­bi­łem sobie w 2003 roku w Ra­wi­czu. Na ple­cach mam ma­lu­nek "Tri­ba­la", na­wią­zu­ją­cy do im­pro­wi­zo­wa­ne­go stylu tańca, w któ­rym tan­cer­ki po­ro­zu­mie­wa­ją się ta­jem­nym ję­zy­kiem ge­stów. To był ta­tu­aż bez wię­zien­ne­go kon­tek­stu i za­czerp­nię­ty z ma­so­wej wy­obraź­ni. A ko­le­dzy z celi ro­bi­li sobie prze­waż­nie mo­ty­wy zwią­za­ne z Me­men­to Mori – "Wi­king z cza­cha­mi na mie­czach", "Ja­ku­za", "Ko­ścio­tru­pa" czy "Nogi z czasz­ka­mi". To już jest efekt kul­tu­ry gier kom­pu­te­ro­wych i ko­mik­sów. Więź­nio­wie przy­cho­dzą do celi już z ta­tu­ażem – pod­kre­śla Piotr.

Gi­ną­ca ce­re­mo­nia

Mimo, że współ­cze­sny ta­tu­aż wię­zien­ny jest wchło­nię­ty przez po­pkul­tu­rę, to dla ska­za­nych nadal jest jak herb na gło­wie ry­ce­rza. To uro­czy­stość i ry­tu­ał, a nie moda i es­te­tycz­ny popis. Kie­dyś miał ostrze­gać i bu­dzić lęk po­ten­cjal­nych prze­ciw­ni­ków, a ma­lun­ki na ciele ob­ra­zo­wa­ły stany ducha, po­sta­wy ży­cio­we i upodo­ba­nia.

Ta­tu­aż wy­ko­nu­je się za po­mo­cą ma­szyn­ki zwa­nej "dziar­gał­ką" lub "kolką" Po­trzeb­na jest igła, a za zbior­nik może po­słu­żyć obu­do­wa dłu­go­pi­su. Jako barw­ni­ki służą sprosz­ko­wa­ne cegły, sto­pio­na guma ze­rwa­na z po­de­szwy buta albo tusz z dłu­go­pi­su. Na­stęp­nie barw­ni­ki mie­sza się z szam­po­nem, a ranę oczysz­cza czym­kol­wiek, co za­wie­ra al­ko­hol. Na ko­niec do ca­ło­ści przy­mo­co­wu­je się ka­bel­ki i sil­ni­czek, naj­czę­ściej wy­mon­to­wa­ny z walk­ma­na. Potem już tylko na­le­ży na­cią­gnąć sprę­żyn­kę od dłu­go­pi­su, pod­grzać i za­ostrzyć koń­ców­kę. Taki in­stru­ment przy­wią­zu­je się do za­pał­ki, moczy i wbija w ciało.

Naj­waż­niej­sze jest pa­so­wa­nie na ry­ce­rza, czyli ce­re­mo­nia nada­nia krop­ki pod oczy. Jest to akt przy­ję­cia do wspól­no­ty wię­zien­nej, do elity. Siada się w "prze­dzia­le". Star­si kładą "ba­ter­kę" z sadzy i z gumy, na­le­wa­ją "czaju". Jeden z więź­niów za­sła­nia wi­zjer w celi mie­sza­nej i ci, któ­rzy nie gryp­su­ją, muszą wów­czas opu­ścić celę, aby zo­sta­li gryp­su­ją­cy. Ale taki gest nie ma już zna­cze­nia, a "krop­kę" pod okiem może mieć każdy, gdyż ta­tu­aż to pod­rób­ka, która nic nie mówi o życiu wła­ści­cie­la. Taka ce­re­mo­nia obec­na jest tylko w nie­któ­rych cięż­szych wię­zie­niach, w Wo­ło­wie czy Ra­wi­czu.

Wy­glą­da na to, że ta­tu­aż stał się co­dzien­no­ścią, a za­sa­dy zza muru prze­szły do la­mu­sa. - Dzi­siaj jest tak, że ktoś, kto sie­dział, opo­wia­da o ta­tu­ażu, a ktoś, kto nie był w wię­zie­niu, ta­tu­aż nosi! Moda na ta­tu­aż wy­par­ła sam ta­tu­aż. Jesz­cze dwa­dzie­ścia lat temu gryp­su­ją­cy nie mógł opo­wia­dać o swo­jej pro­fe­sji, a teraz mo­że­my sobie roz­ma­wiać – tłu­ma­czy "Sfiersz­czu", były wię­zień, który w za­kła­dzie kar­nym we Wro­cła­wiu pro­wa­dzi dla uza­leż­nio­nych au­tor­ską grupę te­ra­peu­tycz­ną.

Można się spy­tać, czy jest szan­sa, aby po­wstał nowy cha­rak­ter współ­cze­sne­go pisma wię­zien­ne­go, jakim jest ta­tu­aż? Nie za­po­mi­na­my, że za­kład karny jest sil­nym ośrod­kiem sło­wo­twór­czym, a więź­nio­wie prze­ja­wia­ją zdol­no­ści sło­wo­twór­cze. Prze­cież więk­szość slan­gu mło­dzie­żo­we­go po­wsta­je w wię­zie­niach, a potem naj­młod­sze po­ko­le­nie sądzi, że coś "kmini". Więc co musi się stać, aby ta­tu­aż stał się po­now­nie in­te­gral­ną czę­ścią wię­zien­nej wspól­no­ty?

- Bez gryp­se­ry nie ist­nie­je kul­tu­ra ta­tu­ażu. Na razie wi­docz­na jest prze­bu­do­wa spo­łe­czeń­stwa i dzi­siaj jest to nie­moż­li­we. Dru­gim pro­ble­mem jest to, że gdy wię­zień bę­dzie się wy­róż­niał i po­wró­ci do sta­rych tech­nik ta­tu­owa­nia, bę­dzie "gno­jo­ny". Ale ta sy­tu­acja się zmie­ni, gdy do wię­zień wej­dzie sym­bo­li­ka i es­te­ty­ka gan­gów, gdy po­wsta­nie nowy język or­ga­ni­za­cji prze­stęp­czych, a takie zja­wi­sko jesz­cze nie funk­cjo­nu­je. Z Wo­ło­mi­na będą ina­czej się ta­tu­owa­li niż z War­sza­wy. Po­wo­li już można takie zja­wi­sko ob­ser­wo­wać – za­uwa­ża "Sfiersz­czu". Ko­rzy­sta­łem z książ­ki Sła­wo­mi­ra Przy­by­liń­skie­go pt. "Dzia­ra, Cy­nów­ka, Kolka – zja­wi­sko ta­tu­ażu wię­zien­ne­go".

źródło: http://m.onet.pl/