Słotwińska Helena

Wykaz skrótów   

Wstęp 

Rozdział 1. Wartości i wychowanie chrześcijańskie 

1.1. Pojęcie, rodzaje i zagrożenia wartości chrześcijańskich    

1.2. Antroposfera aksjologiczna wychowanka 

1.2.1. Rodzina, Kościół (parafia) i szkoła (państwo) jako główne elementy antroposfery aksjologicznej wychowanka 

1.2.2. Pozainstytucjonalne grupy rówieśnicze i organizacje młodzieżowe

1.2.3. Media jako środowisko wychowawcze – między szansą a zagrożeniem

1.3. Wychowanie chrześcijańskie i rozwój człowieka 

Rozdział 2. Podstawy wychowania chrześcijańskiego w integralnym rozwoju człowieka   

2.1. Podstawy biblijno-teologiczne   

2.1.1. Biblia wraz z Tradycją słowem Boga skierowanym do człowieka

2.1.2. Teologia – nauka funkcjonująca w świetle wiary i rozumu

2.1.3. Wybór i przymierze jako zasadnicze tematy biblijno-teologiczne

2.1.4. Biblia w relacjach z teologią (wiara – rozum)

2.2. Podstawy filozoficzne (tomizm, personalizm, antropologia, humanizm)

2.2.1. Filozofia tomistyczna, „chrześcijańska”, „prawdziwa”

2.2.2. Personalizm chrześcijański

2.2.3. Antropologia chrześcijańska

2.2.4. Humanizm chrześcijański

2.3. Chrześcijańskie wzory osobowe  

2.3.1. Pojęcie wzoru osobowego   

2.3.2. Biblijne wzory osobowe 

2.3.3. Wybrane starotestamentalne wzory osobowe 

2.3.4. Wybrane nowotestamentalne wzory osobowe   

2.3.5. Wzory osobowe spoza Biblii   

Rozdział 3. Elementy struktury procesu wychowania chrześcijańskiego w perspektywie integralnego rozwoju człowieka 

3.1. Podmiot i przedmiot wychowania chrześcijańskiego 

3.2. Składniki i czynniki struktury wychowania chrześcijańskiego   

3.2.1. Składniki wychowania 

3.2.2. Czynniki sprawcze wychowania 

3.2.3. Czynniki rozwojowe 

3.3. Elementy dydaktyczne wychowania chrześcijańskiego   

3.3.1. Metody wychowania

3.3.2. Style wychowawcze

3.3.3. Modele wychowania

3.3.4. Strategie wychowania chrześcijańskiego

3.4. Cele wychowania chrześcijańskiego   

3.4.1. Cele wychowania w nauczaniu Kościoła 

3.4.2. Cele wychowania według personalizmu   

Rozdział 4. Zasadnicze składniki wychowania chrześcijańskiego w integralnym rozwoju człowieka 

4.1. Wychowanie i rozwój religijny 

4.1.1. Religijny rozwój dziecka w poszczególnych jego okresach i fazach 

4.1.2. Wychowanie religijne jako główne działanie w rozwoju dojrzałej osobowości   

4.1.3. Autorzy (podmioty) wychowania i rozwoju religijnego   

4.1.4. Zadania i wymagania związane z wychowaniem i rozwojem dziecka 

4.2. Wychowanie do modlitwy 

4.2.1. Pojęcie modlitwy oraz jej znaczenie dla chrześcijanina 

4.2.2. Uczestnicy modlitwy, jej elementy, przymioty i czynności z nią związane 

4.2.3. Wychowanie do modlitwy jako czynnik warunkujący integralny rozwój człowieka 

4.3. Wychowanie (formacja) do uczestnictwa w liturgii 

4.3.1. Źródła poznania liturgii, jej pojęcie i wielowymiarowość 

4.3.2. Istota liturgii   

4.3.3. Czynności liturgiczne 

4.3.4. Nabożeństwa ludu chrześcijańskiego (pia exercitia) 

4.3.5. Wychowanie (formacja) liturgiczne dzieci i młodzieży 

4.4. Wychowanie (formacja) moralne 

4.4.1. Rozwój i wychowanie moralne dziecka 

4.4.2. Formacja moralna 

4.4.3. Wychowanie sumienia 

4.4.4. Godność osoby ludzkiej w integralnym rozwoju człowieka 

4.5. Wychowanie ukierunkowane na rozwój cnót   

4.5.1. Cnoty i wady w Biblii   

4.5.2. Pojęcie cnoty, różne jej ujęcia oraz rodzaje 

4.5.3. Nabywanie cnót oraz ich rozwój w osiągnięciu pełni człowieczeństwa 

4.6. Wychowanie do życia społecznego (socjalizacja) 

4.6.1. Człowiek – istotą społeczną 

4.6.2. Socjalizacja oraz jej ujęcia (aspekty) 

4.6.3. Socjalizacja jako proces 

4.6.4. Główne środowiska socjalizacji 

4.6.5. Ludzkie struktury umożliwiające wychowanie społeczne   

4.6.6. Składniki obszaru wychowania społecznego (socjalizacji)   

4.6.7. Nauczanie Chrystusa i Kościoła o wychowaniu i życiu społecznym   

4.6.8. Rozwój i wychowanie społeczne dziecka   

4.7. Wychowanie fizyczne jako podłoże integralnego rozwoju 

4.7.1. Określenie wychowania fizycznego i krótki rys historyczny

4.7.2. Wychowanie fizyczne w Polsce

4.7.3. Sport i turystyka w obszarze wychowania fizycznego

4.7.4. Aksjologiczny wymiar wychowania fizycznego, sportu i turystyki

Rozdział 5. Wychowanie chrześcijańskie oraz integralny rozwój człowieka wyzwaniem dla współczesnej szkoły 

5.1. Kryzys aksjologiczny zjednoczonej Europy 

5.1.1. Twórcy kultury i cywilizacji Europy 

5.1.2. Historia Unii Europejskiej jako tworu wieloelementowego 

5.1.3. Obecność i kondycja wartości chrześcijańskich w Unii Europejskiej 

5.2. Podstawowe założenia edukacyjne Unii Europejskiej 

5.2.1. Przemiany w edukacji 

5.2.2. Globalizacja – pojęcie, istota, skutki 

5.2.3. Glokalizacja filtrem ochronnym przed globalizacją? 

5.3. Niedomagania wychowawcze współczesnej szkoły 

5.3.1. Szkoła – jej określenie, funkcje i zadania   

5.3.2. Różne modele szkoły i szkoła przyszłości   

5.3.3. Szkoła jako instytucja krytykowana 

Zakończenie   

Bibliografia 

Indeks osobowy   

Wartości i wychowanie chrześcijańskie

Wychowanie chrześcijańskie człowieka funkcjonującego w określonym środowisku społeczno-kulturowym, którego celem jest integralny rozwój osoby, musi uwzględniać konkretny system wartości. Wymiar aksjologiczny zawsze stanowi podstawę (fundament) każdego rzetelnego wychowania, a do takich właśnie należy wychowanie chrześcijańskie. Aby należycie ukazać problematykę rozdziału, zostaną omówione następujące kwestie:

1) pojęcie, rodzaje i zagrożenia wartości chrześcijańskich,

2) antroposfera aksjologiczna wychowanka,

3) wychowanie chrześcijańskie i rozwój człowieka.

Niniejsza publikacja jest unikatowym dziełem wnoszącym cenny wkład do polskiej myśli naukowej w zakresie pedagogiki, w tym pedagogiki religii. Na temat wychowania chrześcijańskiego powstało wiele opracowań. Wpisują się one głównie w teologię. Istniejące prace o charakterze pedagogicznym mają charakter jednostronny, wąski, bez gruntownej podstawy teologicznej. To jednostronne podejście do problemu przełamuje niniejsza książka. I to stanowi zasadniczą jej wartość.

Autorka w sposób wielostronny ukazuje wychowanie chrześcijańskie, łącząc wiedzę teologiczną, filozoficzną, pedagogiczną. Posługuje się przy tym również wiedzą psychologiczną, socjologiczną, historyczną. [...] praca ma charakter interdyscyplinarny, ale ta interdyscyplinarność zorientowana jest na wychowanie chrześcijańskie i integralny rozwój człowieka. Takie podejście przesądza o usytuowaniu jej na gruncie pedagogiki, wnosząc tym samym cenny wkład naukowy do tej dyscypliny.

Wielostronne ukazanie wychowania chrześcijańskiego w perspektywie integralnego rozwoju ma również niezwykle cenny walor praktyczny. Po raz pierwszy w polskiej myśli pedagogicznej została stworzona teoretyczna podstawa realizacji nadrzędnego celu reformującej się szkoły w Polsce, którym jest integralny rozwój ucznia. Jest to wyjątkowa zaleta recenzowanej książki. Ze względu na te dwa aspekty: naukowy i praktyczny wartość tej pracy jest ponadczasowa.

Z recenzji prof. dr hab. Krystyny Chałas

Owocem gigantycznej pracy analizy bogatych źródeł chrześcijańskiej tradycji wychowawczej oraz zgromadzonej niezwykle szerokiej literatury przedmiotu i pomocniczej jest bardzo obszerna publikacja na temat znaczenia wychowania chrześcijańskiego w integralnym rozwoju człowieka. […] Z jednej strony można powiedzieć, że zbyt obszerna, ale z drugiej strony dzięki temu czytelnik znajdzie w niej bogactwo materiału, wiele informacji i refleksji ważnych w studium pedagogiczno-religijnym.

Otrzymaliśmy nie tylko monografię na temat roli i znaczenia wychowania chrześcijańskiego dla integralnego rozwoju człowieka, ale i uporządkowany wykład na temat zagadnień istotnych dla pracy wychowawczej Kościoła. Owoc benedyktyńskiej pracowitości Autorki oraz jej kompetencji będzie zarówno bardzo potrzebnym narzędziem pracy dla pracowników naukowych i studentów poświęcających się studiom nad szeroko rozumianym wychowaniem chrześcijańskim, jak i pomocą dla wszystkich, których interesuje problematyka przekazu wiary i wychowania, a zwłaszcza dla tych, którzy na co dzień w praktyce podejmują trud nauczania i wychowania dzieci i młodzieży oraz formacji dorosłych w zespołach i wspólnotach religijnych.

Z recenzji ks. prof. dr. hab. Jerzego Bagrowicza

Książka Wychowanie chrześcijańskie szansą rozwoju młodego człowieka autorstwa Heleny Słotwińskiej. Pierwszym rozdziale opowiada o wartościach i wychowaniu chrześcijańskim wyjaśnia termin tego znaczenia następnie rodzaj. opowiada jaki wpływ na wychowanka ma rodzina, kościół parafia. Kolejnym punkcie tego rozdziału są wyjaśnione pozainstytucjonalne grupy równiesńicze. Wpływ mediów na wychowanie młodego człowieka. Kolejny rozdział podstawy wychowania chrześcijańskiego w integralnym rozwoju człowieka podstawy biblijne, podstawy filozoficzne, chrześcijańskie wzoru osoby na przestrzeni dziejów starym i nowym testamentem. Trzeci rozdział elementy struktury wychowania w perspektywie młodego człowieka podmiot wychowania, chrześcijańskie metody wychowanie, style wychowawcze, cele wychowania chrześcijańskiego. Przed ostatni rozdział to zasadnicze elementy struktury procesu wychowania chrześcijańskiego to wychowanie do modlitwy przygotowanie młodego człowieka do uczestnictwa w życiu parafialnym a w szczególności do zasady jakie mam przestrzegać podczas mszy św. Wychowanie moralne, wychowanie do życia społeczeństwie otwarcie się na drugie człowieka. Rozdział piąty to wychowanie chrześcijańskie młodego człowieka w szkole, kryzys wiary jaki dotknął Unii Europejską a jakie były założenia cele jej powstawania. Podstawowe założenia edukacyjne wspólnoty Europejskie.

Ksiażka dla mnie to kompedium wiedzy jak wychować dziecko wartościach chrześcijanskich. Studiując pedagogike czesto z niej korzystałem. Do egzaminu do pracy magisterskich…

Krystian Ch.