Mojmir Dr. Herman

właściwe nazwisko Hermann Biesik – urodzony 11 stycznia 1874 roku w Wilamowicach, zmarł na tyfus plamisty 12 marca 1919 roku w Czortkowie koło Tarnopola, pełniąc samarytańską posługę jako komendant Szpitala Epidemiologicznego. Pochowany został w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

W 1893 roku ukończył gimnazjum św. Anny w Krakowie. W latach 1893–1898 kształcił się na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego i 3 listopada 1900 roku uzyskał tytuł doktora wszech nauk lekarskich. W latach 1899–1902 był profesorem gimnazjalnym we Lwowie, w okresie 1902–1903 – w Rzeszowie, a od 1903 do 1906 – w Brodach oraz od 1906 roku – w Kołomyi.v

Mojmir jako nauczyciel gimnastyki był również pierwszym opiekunem krakowskich skautów. W maju 1911 roku podczas wycieczki szkolnej w zamku melsztyńskim z jego inicjatywy uczniowie I CK Wyższej Szkoły Realnej w Krakowie utworzyli drużynę skautową. W Melsztynie zawiązano dwa patrole (zastępy), z których jeden, „Lisów”, podjął pracę skautową. Takie były początki jednej z najstarszych istniejących drużyn harcerskich w Polsce. Po wakacjach uczniowie Szkoły Realnej pod kierownictwem dra Mojmira zorganizowali regularną drużynę skautową, liczącą na początku osiem, a później pięć patroli.

We wrześniu 1912 roku w wyniku reorganizacji skautingu krakowskiego drużyna z I Szkoły Realnej otrzymała numer VI, barwy błękitne i obrała sobie za patrona Bartosza Głowackiego. Drużynowym został mianowany dr Hermann Mojmir, który prowadził ją do września 1913 roku. Wybuch pierwszej wojny światowej rozproszył skautów i zdezorganizował dobrze rozwijającą się pracę drużyny.

Hermann ze względu na sytuację rodzinną zmienił nazwisko z Biesik na Mojmir.

Mojmir, obok praktyki lekarskiej, zajmował się badaniem języka wilamowickiego. Przez długie lata starannie zapisywał całe bogactwo miejscowej gwary, a Adam Kleczkowski, profesor germanistyki UJ, wzbogacił zebrany przez niego materiał, opracowując do niego gramatykę. W rezultacie w 1930 roku ukazał się Worterbuch der deutschen Mundart von Wilamowice („Słownik gwary wilamowickiej”), wydany przez Polską Akademię Umiejętności w Krakowie.

http://www3.uj.edu.pl/alma/alma/37/01/07.html, dostęp: 12.04.2007. Kurzyniec M. (oprac.), Historia szczepu, http://lesniludzie. w.interia.pl/historiaLL.html, dostęp: 3.03.2015.

Prawo skautowe

uchwalone i przyjęte dnia 5/I 1914 r.

1. Na słowie skauta polegaj jak na Zawiszy. Skaut ceni swą godność; jest prawdomówny; kłamca nie wart być skautem. Skaut nie rozróżnia słowa zwyczajnego, któreby nie zobowiązywało, od słowa honoru, którego dopiero się nie łamie. Skaut słowa swoje waży; na wiatr ich nie rzuca. Obłudą i fałszem się brzydzi.

2. Skaut służy Ojczyźnie i dla Niej spełnia sumiennie swoje obowiązki. Gdziekolwiek skaut się znajduje, stara się zrozumieć, czego od niego Ojczyzna wymaga; to wykonuje. Skaut nie zapomina, że Ojczyzna przedewszystkiem, a własna osoba później. Przy rodzicach i przełożonych stoi w dobrej i złej doli; nawet mówić źle o nich nie pozwala przy sobie.

3. Skaut jest pożyteczny i niesie pomoc bliźnim. Ten obowiązek ma spełniać przed innymi, z największym nakładem sił i poświęceniem, bez względu na swoją wygodę lub korzyść, nawet na bezpieczeństwo. W niepewności, co w danej chwili wykonać, zapyta skaut samego siebie, co lepsze dla innych, i to jako swój obowiązek wykona. Skaut szuka skrzętnie sposobności, by codziennie wyświadczyć komuś choćby drobną przysługę.

4. Skaut w każdym widzi bliźniego, a za brata uważa każdego innego skauta. Gdy skaut spotyka drugiego, choćby nieznajomego skauta, postępuje z nim jakby z najlepszym znajomym i służy mu radą i pomocą. Skaut nigdy z góry na innych nie patrzy, dlatego że są biedniejsi albo do innej warstwy społecznej należą. Skaut nigdy nie da się opanować zawiści względem bogatszych lub szczęśliwszych.

5. Skaut postępuje po rycersku. Jest grzecznym dla wszystkich, a szczególnie uprzejmym dla kobiet; otacza opieką dzieci, zawsze chętnie wspiera starców, słabych i ułomnych, a dzielnie i śmiało broni pokrzywdzonych. Nie przyjmuje za swe usługi żadnej nagrody.

6. Skaut miłuje przyrodę i stara się ją poznać. Skaut chroni zwierzęta przed dręczeniem i sam im nigdy krzywdy nie czyni; nie zabija więc bez potrzeby nawet owadów, nie niszczy drzew i innych roślin, wogóle — niczego w przyrodzie.

7. Skaut jest karny i posłuszny rodzicom i wszystkim swoim przełożonym. Posłuch skautowy przyczynia się do wyrobienia karności w życiu społecznem. Każdy rozkaz skautowy musi być wykonany natychmiast i ochotnie, choćby był niemiły.

8. Skaut jest zawsze pogodny. Skaut nie zniechęca się, nie zraża, nie zna, co to dąsy; szczególnie w chwilach niepowodzenia obce są skautowi wybuchy prostactwa; nie klnie wtedy i nie przezywa; zmusza się raczej do uśmiechu i wesołości.

9. Skaut jest oszczędny i ofiarny. Oszczędny nie przez sknerstwo, lecz przez przezorność, by nie być ciężarem dla innych i pomagać potrzebującym; ofiarny — »na odzianie i nakarmienie Matki-Ojczyzny«). Gry hazardowe i wogóle trwonienie czasu i majątku uważa za grzech narodowy.

10. Skaut jest czysty w myśli, mowie i uczynkach; nie pali tytoniu, nie pije napojów alkoholowych.

Skaut brzydzi się wszelkim brudem, unika złego towarzystwa, nie pozwala w swojej obecności nie tylko czynić, ale nawet mówić i dowcipkować nieprzystojnie. Skaut stroni od trucizn, szkodzących ciału i duszy. Chce zachować zdrowie i siły dla siebie i dla dobra ogółu; pragnie dawać dobry przykład drugim i przez to przyczynić się do zmniejszenia spustoszeń, jakie złe nałogi sprawiają pośród szerokich warstw narodu.

Od wydawcy

Seria wydawnicza „Przywrócić Pamięć” ma przybliżyć współczesnemu społeczeństwu publikacje założycieli ruchu skautowego, twórców rozwoju idei i metodyki harcerskiej z lat 1911–1939.

To książki zakazane po 1945 roku, wycofywane z bibliotek i niszczone przez komunistyczne władze PRL. Nazwiska autorów, ich twórczość, były wymazywane przez cenzurę i niedostępne dla kolejnych pokoleń młodzieży, instruktorów harcerskich, wychowawców, pracowników naukowych. Władze harcerskie w socjalistycznym państwie dokładały wszelkich starań, by odciąć harcerstwo od historii i wpływów idei skautowej oraz by z inspiracji partii, nadać mu formę pionierskiej organizacji. Ideologia urzędowa w historii harcerstwa wpierw gorączkowo poszukiwała „postępowych tradycji”, a następnie z jeszcze większym zaangażowaniem legitymizowała każdy taki skrawek narodowej historii. Ten przekaz historyczny lepszego, nowego, socjalistycznego harcerstwa wzmacniały ówczesne publikacje.

Solidarnościowy zryw społeczny lat osiemdziesiątych minionego stulecia, porozumienia Okrągłego Stołu, odzyskanie wolności po 1989 roku umożliwiły odrodzenie ruchu harcerskiego, sięgnięcie do jego źródeł, historii i tradycji.

Coraz więcej jest prac poświęconych harcerstwu. Nadal jednak brakuje wznowień źródłowych publikacji, które w latach 1911–1939 miały wpływ na rozwój idei harcerskiej i organizacji, kształtowanie postaw harcerskich i kształcenie kadry instruktorskiej oraz społeczny wizerunek ZHP. Warto je przypomnieć, ponieważ wszystko, cokolwiek myślimy i czynimy, ma swoje bezpośrednie lub pośrednie, pozytywne lub negatywne, uświadamiane lub nie, źródła w tym, co myśleli i czynili nasi poprzednicy. Wojciech Śliwerski