Oficyna Wydawnicza "Impuls"

Różnorodne problemy związane z funkcjonowaniem wymagają holistycznego podejścia. Holistycznego, czyli uwzględniającego zarówno wszystkie aspekty funkcjonowania dziecka, jak i różne formy pomocy. Odpowiedzią na potrzeby młodego człowieka, może być terapia interdyscyplinarna, która przybiera formę różnego rodzaju działań pomocowych, służących wspomaganiu dziecka, by mogło one funkcjonować w jak największym stopniu samodzielnie w przestrzeni życiowej.

O tej wieloaspektowej terapii, a także o problemach z nią związanych przeczytać możemy w obszernej publikacji Oficyny Wydawniczej IMPULS. Książka pt. „Terapia interdyscyplinarna. Wybrane problemy”, pod redakcją Joanny Skibińskiej, to szerokie spektrum tematów wchodzących w zakres tej terapii, a przez to możliwość szerszego spojrzenia na dziecko i problemy związane z jego rozwojem. Książka stanowi doskonałą lekturę, pozwalającą rozwijać wiedzę i kompetencje pedagogów specjalnych, ale również jest pomocą dla studentów studiów pedagogicznych oraz wszystkich terapeutów, uczestniczących w procesie wychowania dziecka i / lub prowadzenia terapii. To równie podręcznik dla rodziców, którzy poszukują odpowiedzi na zadawane pytania oraz wskazówek dotyczących działań terapeutycznych adresowanych do dziecka. 

W książce zostały wyodrębnione trzy główne część, poświęcone wybranym zagadnieniom terapii interdyscyplinarnej, składające się na wieloaspektowe wsparcie udzielane dziecku. W części pierwszej, dotyczącej podstaw terapii interdyscyplinarnej, znajdziemy tekst Joanny Skiby, która umiejscawia terapię pedagogiczną w kręgu interdyscyplinarnej terapii zwracając uwagę na to, że rozumiejąc terapię tę jako zamierzoną i celową interwencję, można mówić o jej interdyscyplinarności. Wynika ona bowiem m.in. z szerokiego wachlarza działań wspierająco-wspomagających oraz wielostronności metod i wykorzystywanych form postępowania. Z kolei Ewa Wysocka pisze o wybranych problemach terapii psychopedagogicznej dzieci i młodzieży, omawiając przy tym specyfikę zaburzeń i zagrożeń rozwojowych młodego pokolenia czy specyfikę działań terapeutycznych ukierunkowanych na dzieci i młodzież. Beata Kazek oraz Ewa Emich-Widera piszą o terapii w neurologii dziecięcej, omawiając przy tym krótko neuroinfekcje, mózgowe porażenie dziecięce czy padaczkę. Z koli Agnieszka Kapinos-Gorczyca i Katarzyna Sitnik-Warchulska zajmują się tematem terapii w psychiatrii dzieci i młodzieży, poruszając zarówno zagadnienie farmakoterapii, jak psychoterapii. 

W części drugiej książki, koncentrującej się na zagadnieniach związanych z terapią funkcji podstawowych, znajdziemy tekst Agnieszki Twaróg-Kanus, która omawia kwestię wspierania dziecka z dysfunkcją wzroku w środowisku edukacyjnym, a także Ireny Polewczyk, która pisze o stymulowaniu rozwoju oraz prowadzeniu terapii dziecka z zaburzeniami percepcji słuchowej. O deficytach w zakresie motoryki małej i możliwych formach terapii traktuje tekst Emilii Mikołajewskiej, natomiast Łucja Skrzypiec oraz Joanna Skowron omawiają holistyczne podejście do terapii dzieci z trudnościami w nauce czytania i pisania, zwracając też uwagę na konieczność tworzenia sprzyjających dziecku warunków i zapewnienia poczucia bezpieczeństwa. 

Trzecia część książki dotyczy wybranych zagadnień z zakresu terapii zaburzeń rozwojowych. O terapii dziecka ze sprzężoną niepełnosprawnością sensoryczną pisze Marzena Zaorska, natomiast o autyzmie i znaczeniu wczesnej terapii – Marta Korendo i Katarzyna Sedivy-Mączka. Marta Korendo, tym razem wspólnie z Ewa Bielendą Mazur, zajmuje się także tematem terapii dzieci z zespołem Aspergera. O mózgowym porażeniu dziecięcym i stymulacji dotykowej przeczytamy w artykule Anny Borzęckiej. Natomiast tematem zaburzeń płynności mowy, a dokładnie jąkania się, zajmuje się w swoim artykule Jadwiga Agnieszka Tuchowska oraz Maria Faściszewska.

Szeroki zakres tematyczny zawarty w umieszczonych w książce artykułach daje nam możliwość kompleksowego ujęcia kwestii terapii dziecka i stanowić może nie tylko impuls do dalszego zdobywania informacji na dany temat, ale być może podpowiedź dotyczącą możliwości terapeutycznych w stosunku do danego dziecka. Tym samym otwiera drogą do udzielenia jak największej pomocy dziecku i jego rodzicom i zaowocować może – dzięki odpowiedniemu wsparciu – wymiernymi efektami działania.

źródło: http://www.qulturaslowa.pl/2020/08/joanna-skibinska-red-terapia.html

I. PODSTAWY TERAPII INTERDYSCYPLINARNEJ

Terapia pedagogiczna w kontekście interdyscyplinarności

Joanna Skibska

Ardila A., Neuropsychologiczne podejście do inteligencji [w:] K. Jodzio (red.), Neuropsychologia. Współczesne kierunki badań, tłum. E. Dzierżak, M. Harciarek, B. Mroziak, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2009.
Bałachowicz J., Indywidualność ucznia i szanse jej rozwoju w procesie kształcenia zintegrowanego, „Nauczanie Początkowe” 2013, 3, s. 7–18.
Blakemore S.-J., Frith U., Jak uczy się mózg, tłum. R. Andruszko, Wyd. UJ, Kraków 2008.
Czajkowska I., Herda K., Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w szkole. Poradnik dla nauczycieli, WSiP, Warszawa 1998.
Czapiga A., Zastosowanie pojęcia strefy najbliższego rozwoju L.S. Wygotskiego w diagnozie dzieci niepełnosprawnych umysłowo [w:] S. Mihilewicz (red.), Psychologiczno-pedagogiczne problemy wspomagania rozwoju dzieci niepełnosprawnych, Impuls, Kraków 2006.
Dykcik W., Wprowadzenie w przedmiot pedagogiki specjalnej jako nauki [w:] W. Dykcik (red.), Pedagogika specjalna, Wyd. Nauk. UAM, Poznań 2006.
Filipczak-Białkowska A., Personalizacja zadania jako aktywator zaangażowania [w:] J. Płuciennik, K. Klimczak (red.), Twórczość, pasja, uniwersytet. Kategoria zaangażowania w dydaktyce akademickiej, Wyd. UŁ, Łódź 2015.
Filipiak E., Budowanie rusztowania dla myślenia i uczenia się dzieci w perspektywie społeczno-kulturowej teorii Lwa S. Wygotskiego [w:] E. Filipiak (red.), Nauczanie rozwijające we wczesnej edukacji według Lwa S. Wygotskiego. Od teorii do zmiany w praktyce, ArtStudio, Bydgoszcz 2015.
Filipiak E., Uczenie się w klasie szkolnej w perspektywie socjokulturowej [w:] E. Filipiak (red.), Rozwijanie zdolności uczenia się. Wybrane konteksty i problemy, Wyd. UKW, Bydgoszcz 2008.
Gajdzica Z., Dlaczego dziecko z niepełnosprawnością zwykle staje się uczniem upośledzonym?, „Kultura – Społeczeństwo – Edukacja” 2012, 2, s. 31–40.
Gloksin W., Uwarunkowania psychicznego rozwoju dziecka, IWZZ, Warszawa 1988.
Goldberg E., Jak umysł rośnie w siłę, gdy mózg się starzeje, tłum. M. Guzowska, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2014.
https://assistech.eu/pl/c-eye [dostęp: 7.11.2018].
https://www.biomed.org.pl/aparatura-do-sensomotoryki/zestaw-medibalance-pro.html [dostęp: 12.11.2018].
Jurek A., Rozwój dziecka a metody nauczania czytania i pisania, Harmonia Universalis, Gdańsk 2012.
Kowaluk M., Efektywność terapii pedagogicznej dzieci z trudnościami w uczeniu się, Wyd. UMCS, Lublin 2009.
Neuroflow. Aktywny trening słuchowy, https://neuroflow.pl/trening-sluchowy/neuroflow-aktywny-trening-sluchowy [dostęp: 12.11.2018].
Pąchalska M., Rehabilitacja neuropsychologiczna, Wyd. UMCS, Lublin 2008.
Pinkosz K., Wybudzenia. Powrót do życia. Polskie historie, Fronda, Warszawa 2017.
Radziwiłłowicz W., Rozwój poznawczy dzieci w młodszym wieku szkolnym, Impuls, Kraków 2004.
Ratyńska J., Terapia w metodzie Tomatisa [w:] J. Ratyńska i in., Metoda Tomatisa. Publikacja końcowa projektu „Uwaga! Sposób na sukces”, Young Digital Planet – Europejski Fundusz Społeczny, Gdańsk 2013.
Rose C., Nicholl M.J., Ucz się szybciej na miarę XXI wieku. Sześciostopniowy plan obudzenia twojego mistrzowskiego umysłu, tłum. H. Górecka, Logos, Warszawa 2003.
Schaffer H.R., Epizody wspólnego zaangażowania jako kontekst rozwoju poznawczego [w:] A. Brzezińska, G. Lutomski (red.), Dziecko w świecie ludzi i przedmiotów, Zysk i S-ka, Poznań 1994.
Schaffer H.R., Psychologia dziecka, tłum. A. Wojciechowski, Wyd. Nauk. PWN, War-
szawa 2008.
Siegel D.J., Bryson T.P., Zintegrowany mózg – zintegrowane dziecko. 12 rewolucyjnych strategii kształtujących umysł twojego dziecka, tłum. N. Radomski, Rebis, Poznań 2013.
Skałbania B., Lewandowska-Kidoń T., Terapia pedagogiczna w zarysie. Teoria – praktyka – refleksja, Wyd. WSP, Warszawa 2015.
Skibska J., Diagnoza funkcjonalna i symptomy zaburzeń funkcji podstawowych. Wybrane problemy [w:] J. Skibska (red.), Diagnoza interdyscyplinarna. Wybrane problemy, Impuls, Kraków 2017.
Skibska J., Myśl L.S. Wygotskiego we współczesnej edukacji małego dziecka [w:] K. Denek, A. Kamińska, P. Oleśniewicz (red.), Od tradycji do nowoczesności. Aksjologia w edukacji jutra, Humanitas, Sosnowiec 2014.
Skibska J., Neuroplastyczność mózgu wsparciem rozwojowym dziecka we wczesnym dzieciństwie, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Pedagogika” 2015, 10, s. 79–92.
Spitzer M., Jak uczy się mózg, tłum. M. Guzowska-Dąbrowska, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2008.
Tudge J., Rogoff B., Wpływ rówieśników na rozwój poznawczy – podejście Piageta i Wygotskiego [w:] A. Brzezińska, G. Lutomski, B. Smykowski (red.), Dziecko wśród rówieśników i dorosłych, Zysk i S-ka, Poznań 1995.
Vetulani J., Mózg. Fascynacje, problemy, tajemnice, Tyniec Wyd. Benedyktynów, Kraków 2014.
Warnke F., Metoda Warnkego. Dysleksja stop. Słuch, wzrok, ruch – skuteczna pomoc w problemach automatyzacji funkcji, tłum. A. Bocheńska, Biomed Neurotechnologie, Wrocław 2014.
Wiśniewska M., Budowanie rusztowania dla myślenia i działania dzieci z trudnościami w uczeniu: między nadmiarem a niedomiarem wsparcia [w:] E. Filipiak (red.), Nauczanie rozwijające we wczesnej edukacji według Lwa S. Wygotskiego. Od teorii do zmiany w praktyce, ArtStudio, Bydgoszcz 2015.
Wiśniewska M., Wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością intelektualną, Impuls, Kraków 2010.
Włodarski Z., Rozwój i kształtowanie doświadczenia indywidualnego, WSiP, Warszawa 1983.
Wood D., Jak dzieci uczą się i myślą. Społeczne konteksty rozwoju poznawczego, tłum. R. Pawlik, A. Kowalcze-Pawlik, Wyd. UJ, Kraków 2006.
Wood D., Społeczne interakcje jako tutoring [w:] A. Brzezińska, G. Lutomski, B. Smykowski (red.), Dziecko wśród rówieśników i dorosłych, Zysk i S-ka, Poznań 1995.
Wygotski L.S., Myślenie i mowa, tłum. E. Flesznerowa, J. Fleszner, PWN, Warszawa 1989.
Wygotski L.S., Wybrane prace psychologiczne II. Dzieciństwo i dorastanie, tłum. A. Brzezińska i in., Zysk i S-ka, Poznań 2002.

Terapia psychopedagogiczna dzieci i młodzieży – wybrane problemy

Ewa Wysocka

Achenbach T.M., Assessment and taxonomy of child and adolescent psychopathology, Sage, Newbury Park 1985.
Achenbach T.M., Developmental psychopathology, Wiley, New York 1982.
Achenbach T.M., Empirically based taxonomy: How to use syndromes and profile types derived from the CBCL/4-18 and YSR, University of Vermont, Department of Psychiatry, Burlington 1993.
Achenbach T.M., Integrative guide for the 1991-CBCL/4-18, YSR, and TRF profiles, University of Vermont, Department of Psychiatry, Burlington 1991.
Achenbach T.M., Manual for the child behavior checklist/4-18 and 1991 profile, University of Vermont, Department of Psychiatry, Burlington 1991.
Achenbach T.M., Manual for the teacher’s form and 1991 profile, University of Vermont, Department of Psychiatry, Burlington 1991.
Achenbach T.M., Manual for the youth self-report and 1991 profile, University of Vermont, Department of Psychiatry, Burlington 1991.
Achenbach T.M., Young adult behavior checklist, University of Vermont, Department of Psychiatry, Burlington 1990.
Achenbach T.M., Young adult self-report, University of Vermont, Department of Psychiatry, Burlington 1990.
Achenbach T.M., Edelbrock C.S., The classification of child psychopathology: A review and analysis of empirical efforts, „Psychological Bulletin” 1978, 85(6), s. 1275–1301.
Barkley R.A., Behavioral inhibition, sustained attention, and executive functions: Constructing a unifying theory of ADHD, „Psychological Bulletin” 1997, 121(6), s. 65–94.
Champion L.A., Goodall G., Rutter M., Behaviour problems in childhood and stressors in early adult life: A 20 year follow-up of London school children, „Psychological Medicine” 1995, 25(2), s. 231–246.
Costello E.J., Burns B.J., Angold A., Leaf P.J., How can epidemiology improve mental health services of children and adolescents?, „Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry” 1993, 32(6), s. 1106–1117.
Dąbrowska-Jabłońska I. (red.), Terapia dzieci i młodzieży. Metody i techniki pomocy psychopedagogicznej, Impuls, Kraków 2012.
DuBois B.L., Miley K.K., Praca socjalna. Zawód, który dodaje sił, t. 1, tłum. K. Czekaj, Interart, Warszawa 1996.
Engel G.L., The need for a new medical model: A challenge for biomedicine, „Science” 1977, 196(4286), s. 129–136.
Fortuna P., Pozytywna psychologia porażki. Jak z cytryn zrobić lemoniadę, GWP, Sopot 2017.
Gębuś D., Pawlica B., Widawska E., Wieczorek Z., Wysocka E., Jak rozwijać swoje zdolności: inteligencje wielorakie, myślenie twórcze i osobowość twórczą? Poradnik dla gimnazjalistów, Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym, Katowice – Częstochowa 2015.
Gębuś D., Pawlica B., Widawska E., Wieczorek Z., Wysocka E., Jak rozwijać swoje zdolności: inteligencje wielorakie, myślenie twórcze i osobowość twórczą? Poradnik dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych, Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym, Katowice – Częstochowa 2015.
Gębuś D., Pawlica B., Widawska E., Wieczorek Z., Wysocka E., Jak wspierać rozwój zdolności specjalnych i potencjał twórczy uczniów? Poradnik dla doradców zawodowych, Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym, Katowice – Częstochowa 2015.
Gębuś D., Pawlica B., Widawska E., Wieczorek Z., Wysocka E., Jak wspierać rozwój zdolności specjalnych i potencjał twórczy uczniów? Poradnik dla nauczycieli, Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym, Katowice – Częstochowa 2015.
Gębuś D., Pawlica B., Widawska E., Wieczorek Z., Wysocka E., Jak wspierać rozwój zdolności specjalnych i potencjał twórczy swojego dziecka? Poradnik dla rodziców, Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym, Katowice – Częstochowa 2015.
Grzegorzewska I., Cierpiałkowska L., Uzależnienia behawioralne, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2018.
Harris R., Zrozumieć ACT. Terapia akceptacji i zaangażowania w praktyce, tłum. A. Sawicka-Chrapkowicz, GWP, Sopot 2018.
Kaczyńska W., Antropologiczne, aksjologiczne i etyczne przesłanki diagnozowania i rozwiązywania problemów społecznych [w:] J. Niewęgłowski (red.), W trosce o młodzież. Edukacja, praca, obywatelstwo, Wyd. Salezjańskie, Warszawa 2004.
Kendall P.C., Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji. Techniki terapeutyczne dla profesjonalistów i rodziców, tłum. J. Kowalczewska, GWP, Sopot 2016.
Kendall P.C. (red.), Terapia dzieci i młodzieży. Procedury poznawczo-behawioralne, tłum. R. Andruszko, Wyd. UJ, Kraków 2010.
Lahey B.B., Loeber R., Quay H.C., Frick P.J., Grimm J., Oppositional defiant and conduct disorders: Issues to be resolved for DSM-IV, „Journal of the American Academy and Adolescent Psychiatry” 1992, 31(3), s. 539–546.
Loeber R., Burke J.D., Lahey B.B., What are adolescent antecedents to antisocial personality disorder?, „Criminal Behaviour and Mental Health” 2002, 12(1), s. 24–36.
Manassis K., Opracowanie przypadku w terapii dzieci i młodzieży, tłum. K. Fijał, Wyd. UJ, Kraków 2015.
Otrębska-Popiołek K., Człowiek w sytuacji pomocy. Psychologiczna problematyka przyjmowania i udzielania pomocy, Uniwersytet Śląski, Katowice 1991.
Płóciennik E., Rozwijanie mądrości dziecka. Koncepcja i wskazówki metodyczne, Wyd. UŁ, Łódź 2016.
Płóciennik E., Rozwijanie mądrości w praktyce edukacyjnej. Scenariusze zajęć dla młodzieży, Wyd. UŁ, Łódź 2016.
Płóciennik E., Rozwijanie mądrości w praktyce edukacyjnej. Scenariusze zajęć w przedszkolu i szkole podstawowej, Wyd. UŁ, Łódź 2016.
Quay H.C., Classification [w:] H.C. Quay, J.S. Werry (eds.), Psychopathological disorders of childhood, Wiley, New York 1986.
Rathus J.H., Miller A.L., Terapia dialektyczno-behawioralna (DBT®) młodzieży. Trening umiejętności, tłum. J. Okuniewski, Wyd. UJ, Kraków 2018.
Resnicow K., Ross-Gaddy D., Vaughan R.D., Structure of problem and positive behaviors in African American youths, „Journal of Consulting and Clinical Psychology” 1995, 63(4), s. 594–603.
Reynolds W.M., Depression in children and adolescents [w:] W.M. Reynolds (ed.), Internalizing disorders in children and adolescents, Wiley, New York 1992.
Reynolds W.M., The study of internalizing disorders in children and adolescents [w:] W.M. Reynolds (ed.), Internalizing disorders in children and adolescents, Wiley, New York 1992.
Robins L.N., Sturdy childhood predictors of adult antisocial behavior: Replications from longitudinal studies, „Psychological Medicine” 1978, 8(4), s. 611–622.
Robins L.N., Price R.K., Adult disorders predicted by childhood conduct problems: Results from the NIMH Epidemiologic Catchment Area project, „Psychiatry” 1991, 54(2), s. 116–132.
Ryszka R., Pedagogika przeżyć praktycznie. O innej metodzie pracy grupowej, Impuls, Kraków 2016.
Skinner W.J.W., Approaching concurrent disorders [w:] W.J.W. Skinner (ed.), Treating concurrent disorders: A guide for counsellors, Centre for Addiction and Mental Health, Toronto 2009.
Toeplitz-Winiewska M., Podstawowe zasady etycznego prowadzenia diagnozy [w:] J. Brzeziński, B. Chyrowicz, W. Poznaniak, M. Toeplitz-Winiewska, Etyka zawodu psychologa, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2009.
Tuma J.M., Mental health services for children: The state of the art, „American Psychologist” 1989, 44(2), s. 188–199.
Wysocka E., Diagnostyka pedagogiczna. Nowe obszary i rozwiązania, Impuls, Kraków 2013.
Wysocka E., Diagnoza i interwencja w naukach społecznych, „Pedagogika Społeczna” 2008, 2(28), s. 35–64.
Wysocka E., Diagnoza pedagogiczna. Podstawowe pojęcia, przedmiot, problemy i modele diagnozy w naukach społecznych [w:] J. Skibska (red.), Diagnoza interdyscyplinarna. Wybrane problemy, Impuls, Kraków 2017.
Wysocka E., Diagnoza pozytywna w działalności pedagoga resocjalizacyjnego – założenia teoretyczne i metodologiczne identyfikacji zaburzeń w przystosowaniu, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny” 2016, 35(2), s. 195–222.
Wysocka E., Diagnoza pozytywna w resocjalizacji. Model teoretyczny i metodologiczny, Wyd. UŚ, Katowice 2015.
Wysocka E., Diagnoza pozytywna w resocjalizacji. Warsztat diagnostyczny pedagoga praktyka, Wyd. UŚ, Katowice 2019.
Wysocka E., Diagnoza psychopedagogiczna. Specyfika i obszary diagnozy w ujęciu historycznym [w:] J. Skibska (red.), Diagnoza interdyscyplinarna. Wybrane problemy, Impuls, Kraków 2017.
Zahn-Waxler C., Klimes-Dougan B., Slattery M.J., Internalizing problems of childhood and adolescence: Prospects, pitfalls, and progress in understanding the development of anxiety and depression, „Development and Psychopathology” 2000, 12(3), s. 443–466.

Terapia w neurologii dziecięcej

Beata Kazek, Ewa Emich-Widera

Boćkowski L., Śmigielska-Kuzia J., Sobaniec W., Bóle głowy i zespoły bólowe w neurologii dziecięcej [w:] B. Steinborn (red.), Neurologia wieku rozwojowego, WL PZWL, Warszawa 2017.
Domańska-Pakieła D., Jóźwiak S., Praktyczna definicja padaczki Międzynarodowej Ligii Przeciwpadaczkowej z 2014 roku – dokąd zmierzamy w leczeniu padaczki u dzieci [w:] S. Jóźwiak (red.), Postępy w diagnostyce i leczeniu chorób układu nerwowego u dzieci, t. 14, Bamar, Warszawa 2015.
Dudzińska M., Dieta ketogenna. Kiedy nie pomagają leki przeciwpadaczkowe, WL PZWL, Warszawa 2015.
Dunin-Wąsowicz D., Służewski W., Neuroinfekcje [w:] B. Steinborn (red.), Neurologia wieku rozwojowego, WL PZWL, Warszawa 2017.
Emich-Widera E., Kazek B., Pierwszy nieprowokowany napad padaczkowy [w:] B. Steinborn (red.), Standardy postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w schorzeniach układu nerwowego u dzieci i młodzieży, BiFolium, Lublin 2013.
Emich-Widera E., Kazek B., Wybrane zagadnienia neurologii wieku rozwojowego [w:] R. Podemski (red.), Kompendium neurologii, Via Medica, Gdańsk 2014.
Gołębiewska M., Aktualne zalecenia w leczeniu zapaleń mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych u dzieci [w:] S. Jóźwiak (red.), Postępy w diagnostyce i leczeniu chorób układu nerwowego u dzieci, t. 13, Bamar, Warszawa 2013.
Kostera-Pruszczyk A., Choroby nerwowo-mięśniowe [w:] B. Steinborn (red.), Neurologia wieku rozwojowego, WL PZWL, Warszawa 2017.
Kotulska K., Nowości w leczeniu stwardnienia rozsianego u dzieci [w:] S. Jóźwiak (red.), Postępy w diagnostyce i leczeniu chorób układu nerwowego u dzieci, t. 12, BiFolium, Lublin 2012.
Kułak W., Mózgowe porażenie dziecięce [w:] B. Steinborn (red.), Neurologia wieku rozwojowego, WL PZWL, Warszawa 2017.
Pilarska E., Choroby naczyniowe mózgu u dzieci [w:] B. Steinborn (red.), Neurologia wieku rozwojowego, WL PZWL, Warszawa 2017.
Służewski W., Szczepienia obowiązkowe [w:] B. Steinborn (red.), Standardy postępowania diagnostyczno-terapeutycznego w schorzeniach układu nerwowego u dzieci i młodzieży, BiFolium, Lublin 2013.
Stasiołek M., Choroby demielinizacyjne OUN [w:] B. Steinborn (red.), Neurologia wieku rozwojowego, WL PZWL, Warszawa 2017.
Steinborn B., Leczenie padaczki u dzieci i młodzieży, Termedia, Poznań 2011.

Terapia w psychiatrii dzieci i młodzieży

Agnieszka Kapinos-Gorczyca, Katarzyna Sitnik-Warchulska

Bomba J., Psychoterapia młodzieży [w:] A. Popielarska, M. Popielarska (red.), Psychiatria wieku rozwojowego, WL PZWL, Warszawa 2000.
Bradley C., The behavior of children receiving benzedrine, „The American Journal of Psychiatry” 1937, 94(3), s. 577–585.
Bryńska A., Terapia behawioralno-poznawcza [w:] I. Namysłowska (red.), Psychiatria dzieci i młodzieży, WL PZWL, Warszawa 2004.
Coppens A., Vermet I., Knaeps J., De Clerck M., De Schrijver I., Matot J.P., Van Audenhove Ch., ADOCARE – A preparatory action related to the creation of an EU network of experts in the field of adapted care for adolescents with mental health problems, European Union, Brussels 2015.
Freud Z., Poza zasadą przyjemności. Zarys psychoanalizy, tłum. J. Prokopiuk, Wyd. Nauk PWN, Warszawa 1994, s. 137.
Fritz J., De Graaff A.M., Caisley H., van Harmelen A.L., Wilkinson P.O., A systemic review of amenable resilience factors that moderate and/or mediate the relationship between childhood adversity and mental health in young people, „Frontiers in Psychiatry” 2018, 19(9), s. 230.
Góralczyk E., Dziecko przewlekle chore. Psychologiczne aspekty funkcjonowania dziecka w szkole i przedszkolu. Informacje dla pedagogów i opiekunów, CMPPP, Warszawa 2009.
Józefik B., Terapia rodzin [w:] I. Namysłowska (red.), Psychiatria dzieci i młodzieży, WL PZWL, Warszawa 2004.
Kapinos-Gorczyca A., Kazek B., Diagnoza psychiatryczna dziecka [w:] J. Skibska (red.), Diagnoza interdyscyplinarna. Wybrane problemy, Impuls, Kraków 2017.
Kazdin A.E., Weisz J.R., Wprowadzenie. Kontekst i źródła opartych na dowodach metod psychoterapii dzieci i młodzieży [w:] A.E. Kazdin, J.R. Weisz (red.), Psychoterapia dzieci i młodzieży. Metody oparte na dowodach, tłum. R. Pawlik, M. Łuczak, M. Młynarz, Wyd. UJ, Kraków 2006.
Kowaluk-Romanek M., Choroba przewlekła a zachowania przystosowawcze dzieci w młodszym wieku szkolnym, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu” 2012, 18(4), s. 348–353.
Lebovici S., Diathine R., Le concept de normalite et son utilite dans la definitione du risque psychiatrique [w:] E.J. Anthony, C. Chiland, C. Koupernik, L’enfant a haut risque psychiatriqe, PUF, Paris 1980.
Loose Ch., Graaf P., Zarbock G., Terapia schematów dzieci i młodzieży, tłum. J. Arentewicz, GWP, Sopot 2017.
Marcelli D., Psychopatologia wieku dziecięcego, tłum. E. Bielańska, A. Gardziel, R. Mackiewicz, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2009.
Popielarska A., Popielarska M. (red.), Psychiatria wieku rozwojowego, WL PZWL, Warszawa 2000.
Rajewski A., Farmakoterapia zaburzeń psychicznych u dzieci i młodzieży [w:] I. Namysłowska (red.), Psychiatria dzieci i młodzieży, WL PZWL, Warszawa 2012.
Schaffer H.R., Psychologia dziecka, tłum. A. Wojciechowski, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2007.
Schier K., Psychoterapia psychoanalityczna dzieci i młodzieży [w:] I. Namysłowska (red.), Psychiatria dzieci i młodzieży, WL PZWL, Warszawa 2004.
Sitnik-Warchulska K., Szczyrba-Maroń B., Świat jako system – o systemowym spojrzeniu na człowieka [w:] A. Trzcieniecka-Green (red.), Psychologia. Podręcznik dla studentów kierunków medycznych, Universitas, Kraków 2006.
Stahl S.M., Podstawy psychofarmakologii. Teoria i praktyka, tłum. K. Grabowski, Via Medica, Gdańsk 2010.
Weisz J.R., Kazdin A.E., Podsumowanie. Stan obecny i perspektywy terapii zorientowanych na dowody w odniesieniu do dzieci i adolescentów [w:] A.E. Kazdin, J.R. Weisz (red.), Psychoterapia dzieci i młodzieży. Metody oparte na dowodach, tłum. R. Pawlik, M. Łuczak, M. Młynarz, Wyd. UJ, Kraków 2006.
World Health Organization, Global consultation on adolescent friendly health services: A consensus statement, WHO, Geneva 2002.

II. TERAPIA FUNKCJI PODTSTAWOWOYCH - WYBRANE PROBLEMY

Terapia i wsparcie dziecka z dysfunkcją wzroku w środowisku edukacyjnym

Agnieszka Twaróg-Kanus

Bäckman Ö., Inde K., Usprawnianie wzroku u słabowidzących, tłum. M. Melchior, PZN, Warszawa 1987.
Barraga N.C., Morris J.E. (red.), Program rozwijania umiejętności posługiwania się wzrokiem, cz. 1: Procedura diagnostyczno-oceniająca (DAP), tłum. J. Smoliński, K. Warszawski, Wyd. WSPS, Warszawa 1997.
Barraga N.C., Morris J.E. (red.), Program rozwijania umiejętności posługiwania się wzrokiem, cz. 2: Zestaw ćwiczeń usprawniających. Przewodnik do lekcji, tłum. J. Smoliński, K. Warszawski, Wyd. WSPS, Warszawa 1997.
Barraga N.C., Morris J.E. (red.), Program rozwijania umiejętności posługiwania się wzrokiem, cz. 3: Materiały źródłowe na temat słabowidzących, tłum. J. Smoliński, K. Warszawski, Wyd. WSPS, Warszawa 1997.
Cylulko P., Tyflomuzykoterapia dzieci. Teoria i praktyka muzykoterapii dzieci z niepełnosprawnością wzrokową, AM im. Karola Lipińskiego, Wrocław 2004.
Czaińska M., Dubas K., Trening wzrokowy we własnej praktyce, „Optyka” 2015, 4(35), s. 43–56.
Czerwińska K., Niepełnosprawność wzrokowa a samowychowanie – wybrane aspekty psychospołeczne, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J –
Paedagogia – Psychologia” 2014, 27, 1, s. 71.
Duplaga M., Znaczenie technologii wspomagających w życiu osób w starszym wieku, „Zeszyty Naukowe Ochrony Zdrowia. Zdrowie Publiczne i Zarządzanie” 2011, 9, 1, s. 144–155.
Dykcik W., Tendencje rozwojowe pedagogiki specjalnej w zakresie opieki, edukacji i rehabilitacji [w:] W. Dykcik (red.), Pedagogika specjalna, Wyd. Nauk. UAM, Poznań 2001.
Dykcik W. (red.), Pedagogika specjalna, Wyd. Nauk. UAM, Poznań 2001.
Frostig M., Horne D., Wzory i obrazki. Program rozwijający percepcję wzrokową. Poziom podstawowy. Podręcznik, tłum. J. Siuta, PTP, Warszawa 1989.
Frostig M., Horne D., Wzory i obrazki. Program rozwijający percepcję wzrokową. Poziom średni. Podręcznik, tłum. J. Siuta, PTP, Warszawa 1989.
Frostig M., Horne D., Wzory i obrazki. Program rozwijający percepcję wzrokową. Poziom wyższy. Podręcznik, tłum. J. Siuta, PTP, Warszawa 1989.
Gałkowski T., Kiwerski J. (red.), Encyklopedyczny słownik rehabilitacji, PZWL, Warszawa 1986.
Gawlik K., Zwierzchowska A., Wychowanie fizyczne niewidomych i słabowidzących, Wyd. AWF, Katowice 2004.
Gładyszewska-Cylulko J., Postępowanie terapeutyczno-wychowawcze wobec dziecka niepełnosprawnego wzrokowo [w:] B. Cytowska, B. Winczura (red.), Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka, Impuls, Kraków 2014.
Grella N., Litwinow S., Widzę bez okularów, Akasha, Kraków 2010.
Grzech Z., Budzik A., Herman J., Trening wzrokowy, „Przegląd Okulistyczny” 2009, 1(28), s. 4, 13.
Harley R.K., Wood T., Merbler J.B., Program rehabilitacji w zakresie orientacji i poruszania się niewidomych dzieci z dodatkowo ograniczoną sprawnością. Podręcznik dla instruktorów, tłum. A. Adamowicz-Hummel, A. Golewska, Dział Tyflologiczny Zarządu Głównego PZN – Zakład Nagrań i Wydawnictw Związku Niewidomych, Warszawa 1994.
Harley R.K., Wood T., Merbler J.B., Program rehabilitacji w zakresie orientacji i poruszania się niewidomych dzieci z dodatkowo ograniczoną sprawnością. Sprawności motoryczne. Test. Podręcznik do ćwiczeń, tłum. A. Adamowicz-Hummel, A. Golewska, Dział Tyflologiczny Zarządu Głównego PZN – Zakład Nagrań i Wydawnictw Związku Niewidomych, Warszawa 1994.
Harley R.K., Wood T., Merbler J.B., Program rehabilitacji w zakresie orientacji i poruszania się niewidomych dzieci z dodatkowo ograniczoną sprawnością. Sprawności w zakresie posługiwania się pojęciami. Test. Podręcznik do ćwiczeń, tłum. A. Adamowicz-Hummel, A. Golewska, Dział Tyflologiczny Zarządu Głównego PZN – Zakład Nagrań i Wydawnictw Związku Niewidomych, Warszawa 1994.
Harley R.K., Wood T., Merbler J.B., Program rehabilitacji w zakresie orientacji i poruszania się niewidomych dzieci z dodatkowo ograniczoną sprawnością. Sprawności w zakresie poznawania zmysłowego. Test. Podręcznik do ćwiczeń, tłum. A. Adamowicz-Hummel, A. Golewska, Dział Tyflologiczny Zarządu Głównego PZN – Zakład Nagrań i Wydawnictw Związku Niewidomych, Warszawa 1994.
Harley R.K., Wood T., Merbler J.B., Program rehabilitacji w zakresie orientacji i poruszania się niewidomych dzieci z dodatkowo ograniczoną sprawnością. Sprawności związane z poruszaniem się. Test. Podręcznik do ćwiczeń, tłum. A. Adamowicz-Hummel, A. Golewska, Dział Tyflologiczny Zarządu Głównego PZN – Zakład Nagrań i Wydawnictw Związku Niewidomych, Warszawa 1994.
Jutrzyna E., Poglądy i działalność L.S. Wygotskiego w dyskursie tyflologicznym [w:] D. Baczała, J.J. Bełszyński, M. Zaorska (red.), Osoba z niepełnosprawnością. Opieka. Terapia. Wsparcie, Wyd. Nauk. UMK, Toruń 2009.
Kaja B.M., Psychologia wspomagania rozwoju. Zrozumieć świat życia człowieka, GWP, Sopot 2010.
Kielar-Turska M., Analiza pola semantycznego terminów związanych ze wspomaganiem rozwoju [w:] B. Kaja (red.), Wspomaganie rozwoju. Psychostymulacja i psychokorekcja, t. 5, Wyd. Uczelniane AB im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2003.
Krzeszowski T.P., Gdy dziecko niedowidzi, Wyd. Uczelniane WSP, Bydgoszcz 1993.
Kuczyńska-Kwapisz J., Program orientacji przestrzennej dla dzieci niewidomych i słabowidzących z dodatkowymi utrudnieniami, „Problemy Poradnictwa Psychologiczno-Pedagogicznego” 1995, 1–2, s. 53–58.
Majewski T., Psychologia niewidomych i niedowidzących, PWN, Warszawa 1983.
Miler-Zdanowska K., Zadrożny J., Technologie wspomagające używane do samodzielnego poruszania się osób z niepełnosprawnością wzroku [w:] K. Czerwińska, K. Miler-Zdanowska (red.), Tyflopedagogika wobec różnorodności współczesnych wyzwań edukacyjno-rehabilitacyjnych, Wyd. APS, Warszawa 2017.
Ossowski R., Pedagogika niewidomych i niedowidzących [w:] W. Dykcik (red.), Pedagogika specjalna, Wyd. Nauk. UAM, Poznań 1998.
Paplińska M., Technologiczne wsparcie uczniów niewidomych i słabowidzących w opiniach nauczycieli [w:] M. Paplińska, M. Walkiewicz-Krutak (red.), Tyflopedagogika wobec współczesnych potrzeb wspomagania rozwoju rehabilitacji i aktywizacji społecznej, Wyd. APS, Warszawa 2017.
Podgórska-Jachnik D., Uzasadnienie potrzeby wczesnych oddziaływań wspomagających rozwój dziecka jako jednego z głównych kierunków rozwoju współczesnej pedagogiki specjalnej, „Niepełnosprawność. Półrocznik Naukowy” 2009, 1, s. 91–102.
Quillman R. Dee, Techniki usprawniania resztek wzroku u słabowidzących, [s.l.], [s.n.].
Rutkowski D., Zastosowanie kolorów w sporcie osób słabowidzących na przykładzie narciarstwa zjazdowego i nordic walking [w:] M. Paplińska, M. Walkiewicz-Krutak (red.), Tyflopedagogika wobec współczesnych potrzeb wspomagania rozwoju, rehabilitacji i aktywizacji społecznej, Wyd. APS, Warszawa 2017.
Sękowska Z., Tyflopedagogika, PWN, Warszawa 1981.
Walkiewicz-Krutak M., Usprawnianie małych dzieci słabowidzących, „Szkoła Specjalna” 2008, 69(1), s. 14–18.
Walthes R., Tyflopedagogika, tłum. J. Mink, GWP, Gdańsk 2007.
Wiener W.R., Welsh R.L., Blasch B.B. (eds.), Foundations of orientation and mobility, vol. 1: History and theory, AFB Press, New York 2010.
Wisłocka L., Stożek A., Kurzak E., Pojda-Wilczek D., Stan profilaktyki chorób narządu wzroku na przykładzie wybranej grupy dzieci województwa śląskiego – doniesienie wstępne, „Annales Academiae Medicae Silensis” 2015, 69, s. 172–176.
Wypart R., Praca nauczyciela wychowania fizycznego z uczniem z dysfunkcją wzroku [w:] T. Żółkowska (red.), Dajmy szanse niewidomym i słabowidzącym. Poradnik metodyczny dla nauczycieli, Pedagogium Wyd. OR TWP, Szczecin 2010.
Zaorska M., Osoba z zespołem wad wrodzonych i jej rozwój – problemy psychopedagogiczne. Studium wybranych zespołów i przypadków, Akapit, Toruń 2011.

Stymulowanie rozwoju i terapia dziecka z zaburzeniami percepcji słuchowej

Irena Polewczyk

Bogdanowicz M., Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym, WSiP, Warszawa 1985.
Bogdanowicz M., Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym, WSiP, Warszawa 1991.
Domagała A., Mirecka U., Słuch fonemowy. W kierunku kompetencji fonologicznej, „Logopedia” 2002, 30, s. 7–26.
Jusczyk P., Przyswajanie języka. Dźwięki mowy i początki fonologii [w:] B. Bokus, G.W. Shugar (red.), Psychologia języka dziecka, tłum. E. Haman et al., GWP, Gdańsk 2007.
Kamińska K., Nauka czytania dzieci w wieku przedszkolnym, WSiP, Warszawa 1999.
Keith R.W., Zaburzenia procesów przetwarzania słuchowego [w:] M. Śliwińska-Kowalska (red.), Audiologia kliniczna, Mediton, Łódź 2005.
Kornas-Biela D., Prenatalne uwarunkowania rozwoju mowy [w:] B. Rocławski (red.), Opieka logopedyczna od poczęcia, UG, Gdańsk 1993.
Kurkowski Z.M., Audiogenne uwarunkowania zaburzeń mowy, „Audiofonologia” 1997, 10, s. 103–109.
Mroziak J., Zaburzenia spostrzegania – agnozje [w:] A. Herzyk, D. Kądzielawa (red.), Zaburzenia w funkcjonowaniu człowieka. Z perspektywy neuropsychologii klinicznej, Wyd. UMCS, Lublin 1996.
Polewczyk I., Diagnoza percepcji słuchowej [w:] J. Skibska (red.), Diagnoza interdyscyplinarna. Wybrane problemy, Impuls, Kraków 2017.
Polewczyk I., Diagnozowanie i stymulowanie rozwoju percepcji słuchowej dzieci w wieku przedszkolnym, Żak, Warszawa 2013.
Polewczyk I., Multifaceted evaluation of aural perception among Polish language children with and without APD, poster, 10th European Congress of Speech and Language Therapy (CPLOL), 2018, Cascais, Portugal.
Polewczyk I., Umiejętności słuchowe dzieci w wieku przedszkolnym a kształcenie tych umiejętności w kontekście nowej podstawy programowej, „Chowanna” 2018, 1, s. 115–130.
Rocławska-Daniluk M., Jatkowska J., Diagnozowanie stanu słuchu fonemowego [w:] G. Krasowicz-Kupis (red.), Diagnoza dysleksji. Najważniejsze problemy, Harmonia, Gdańsk 2009.
Rocławski B., Nauka czytania i pisania, Glottispol, Gdańsk 1993.
Rocławski B., Podstawy wiedzy o języku polskim dla glottodydaktyków, pedagogów, psychologów i logopedów, Glottispol, Gdańsk 2001.
Rocławski B., Poradnik fonetyczny dla nauczycieli, WSiP, Warszawa 1986.
Rocławski B., Słuch fonemowy (fonologiczny) i fonetyczny. Synteza i analiza jednostek złożonych języka, „Gdańskie Zeszyty Humanistyczne” 1985, 24(28), s. 131–161.
Rocławski B., Słuch fonemowy i fonetyczny. Teoria i praktyka, Glottispol, Gdańsk 2005.
Rocławski B., Rocławska I., Przewodnik metodyczny do elementarza „Świat głosek i liter”, Glottispol, Gdańsk 1995.
Styczek I., Badanie i kształtowanie słuchu fonematycznego, WSiP, Warszawa 1982.

Terapia deficytów w zakresie motoryki małej

Emilia Mikołajewska

Agnew P.J., Maas F., Hand function related to age and sex, „Archives of Physical Medicine and Rehabilitation” 1982, 63(6), s. 269–271.
Almqvist L., Hellnäs P., Stefansson M., Granlund M., „I can play!”: Young children’s perceptions of health, „Pediatric Rehabilitation” 2006, 9(3), s. 275–284.
Bohannon R.W., Smith M.B., Interrater reliability of a modified Ashworth scale of muscle spasticity, „Physical Therapy” 1987, 67(2), s. 206–207.
Bosga-Stork I.M., Bosga J., Meulenbroek R.G., Intentional control and biomechanical exploitation in preparatory handwriting, „Human Movement Science” 2011, 30(4), s. 687–697.
Boscheinen-Morrin J., Conolly W.B., Ręka – podstawy terapii, tłum. A. Tuz, Elipsa-Jaim, Kraków 2003.
Burke S.L., Higgins J.P., McClinton M.A., Saunders R.J., Valdata L. (eds.), Hand & upper extremity rehabilitation: A practical guide, Elsevier Churchill Livingstone, St. Louis 2006.
Burton A.W., Dancisak M.J., Grip form and graphomotor control in preschool children, „American Journal of Occupational Therapy” 2000, 54(1), s. 9–17.
Contaldo A., Cola E., Minichilli E., Crecchi A., Carboncini M.C., Rossi B., Bonfiglio L., Object use affects motor planning in infant prehension, „Human Movement Science” 2013, 32(3), s. 498–510.
Cooper C. (ed.), Fundamentals of hand therapy: Clinical reasoning and treatment guidelines for common diagnoses of the upper extremity, Mosby, Philadelphia 2007.
Dee H.L., Fontenot D.J., Use of the non-preferred hand in graphomotor performance: A methodological study, „Confinia Neurologica” 1969, 31(5), s. 273–280.
Eliasson A.C., Krumlinde-Sundholm L., Rösblad B., Beckung E., Arner M., Ohrvall A.M., Rosenbaum P., The Manual Ability Classification System (MACS) for children with cerebral palsy: Scale development and evidence of validity and reliability, „Developmental Medicine & Child Neurology” 2006, 48(7), s. 549–554.
Grabowski J., Speaking, writing, and memory span in children: Output modality affects cognitive performance, „International Journal of Psychology” 2010, 45(1), s. 28–39.
Hislop H.J., Montgomery J., Daniels and Worthingham’s muscle testing: Techniques of manual examination, 7th ed., W.B. Saunders, Philadelphia 2002.
Ho E.S., Measuring hand function in the young child, „Journal of Hand Therapy” 2010, 23(3), s. 323–328.
Huau A., Velay J.L., Jover M., Graphomotor skills in children with developmental coordination disorder (DCD): Handwriting and learning a new letter, „Human Movement Science” 2015, 42, s. 318–332.
Kapandji A.I., Anatomia funkcjonalna stawów, t. 1: Kończyna górna, tłum. i red. wyd. pol. R. Gnat, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2013.
Kellor M., Frost J., Silberberg N., Iversen I., Cummings R., Hand strength and dexterity, „American Journal of Occupational Therapy” 1971, 25(2), s. 77–83.
Kinnucan E., Van Heest A.E., Tomhave W., Correlation of motor function and stereognosis impairment in upper limb cerebral palsy, „Journal of Hand Surgery” 2010, 35(8), s. 1317–1322.
Matijević-Mikelić V., Košiček T., Crnković M., Trifunović-Maček Z., Grazio S., Development of early graphomotor skills in children with neurodevelopmental risks, „Acta Clinica Croatica” 2011, 50(3), s. 317–321.
Mikołajewska E., Odruchy pierwotne. Terapia w podejściu medycznym, FEM, Bydgoszcz 2016.
Mikołajewska E., Terapia ręki. Diagnoza i terapia, Centrum Szkoleniowe Soyer, Marki 2016.
Mikołajewska E., Terapia ręki, grafomotoryka, niepublikowane materiały szkoleniowe z kursu, 2018.
Mikołajewska E., Terapia ręki – warsztat. Biomechaniczna analiza zabaw, FEM, Bydgoszcz 2017.
Pernalete N., Tang F., Chang S.M., Cheng F.Y., Vetter P., Stegemann M., Grantner J., Development of an evaluation function for eye-hand coordination robotic therapy [w:] 2011 IEEE International Conference on Rehabilitative Robotics, IEEE, Zurich 2011.
Petkovska A., The role of the special educator and rehabilitator with a child with a rare disease, „Prilozi” 2014, 35(1), s. 147–150.
Piek J.P., Hands B., Licari M.K., Assessment of motor functioning in the preschool period, „Neuropsychology Review” 2012, 22(4), s. 402–413.
Prosser R., Conolly W.B., Rehabilitation of the hand & upper limb, Butterworth-Heinemann, Philadelphia 2003.
Rosenbaum D.A., Chapman K.M., Weigelt M., Weiss D.J., van der Wel R., Cognition, action, and object manipulation, „Psychological Bulletin” 2012, 138(5), s. 924–
–946.
Shin D.H., Bohn D.K., Agel J., Lindstrom K.A., Cronquist S.M., Van Heest A.E., Hand function with touch screen technology in children with normal hand formation, congenital differences, and neuromuscular disease, „Journal of Hand Surgery” 2015, 40(5), s. 922–927.
Trumble T.E., Budoff J.E., Cornwall R., Ręka, łokieć, ramię, tłum. A. Barczyński et al., Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2017.
Wang P.L., Interaction between handedness and cerebral functional dominance, „International Journal of Neuroscience” 1980, 11(1), s. 35–40.
Wang T.N., Howe T.H., Lin K.C., Hsu Y.W., Hand function and its prognostic factors of very low birth weight preterm children up to a corrected age of 24 months, „Research in Developmental Disabilities” 2014, 35(2), s. 322–329.
Windsor M.M., Clinical interpretation of „grip form and graphomotor control in preschool children”, „American Journal of Occupational Therapy” 2000, 54(1), s. 18–19.

Holistyczne ujęcie pracy terapeutycznej z dziećmi z trudnościami w nauce czytania i pisania

Łucja Skrzypiec, Joanna Skowron

Berko Gleason J., Bernstein Ratner N., Przyswajanie języka [w:] J. Berko Gleason, N. Bernstein Ratner (red.), Psycholingwistyka, tłum. J. Bobryk et al., GWP, Gdańsk 2005.
Bogdanowicz M., Adryjanek A., Rożyńska M., Uczeń z dysleksją w domu. Poradnik nie tylko dla rodziców, Operon, Gdynia 2007.
Brzezińska A., Gotowość do czytania i pisania i jej rozwój w wieku przedszkolnym [w:] A. Brzezińska (red.), Czytanie i pisanie – nowy język dziecka, WSiP, Warszawa 1987.
Cieszyńska J., Nauka czytania krok po kroku. Jak przeciwdziałać dysleksji, Wyd. Nauk.AP, Kraków 2001.
Cieszyńska J., Zagrożenie dysleksją. Zaburzenia linearnego przetwarzania informacji, http://docplayer.pl/16124020-Zagrozenie-dysleksja-zaburzenia-linearnego-przetwarzania-informacji.html [dostęp: 24.04.2018].
Cieszyńska-Rożek J., Metoda Krakowska wobec zaburzeń rozwoju dzieci. Z perspektywy fenomenologii, neurobiologii i językoznawstwa, Centrum Metody Krakowskiej, Kraków 2013.
Filipiak E., Z Wygotskim i Brunerem w tle. Słownik pojęć kluczowych, Wyd. UKW, Bydgoszcz 2011.
Głoskowska-Sołdatow M., Motywacja do uczenia się uczniów w młodszym wieku szkolnym, Żak – Wydział Pedagogiki i Psychologii UwB, Warszawa – Białystok 2016.
Karczmarska-Strzebońska A., Mój pierwszy elementarz. Czytamy metodą sylabową, Greg, Kraków 2017.
Komisja Europejska, Eksperci apelują do państw członkowskich o znalezienie wyjścia z kryzysu umiejętności czytania i pisania, komunikat prasowy, Bruksela – Nikozja, 6 września 2012, http://europa.eu/rapid/press-release_IP-12-940_pl.doc [dostęp: 12.04.2018].
Krasowicz-Kupis G. (red.), Diagnoza dysleksji. Najważniejsze problemy, Harmonia, Gdańsk 2009.
Kujawa E., Kurzyna M., Reedukacja dzieci z trudnościami w czytaniu i pisaniu metodą 18 struktur wyrazowych, WSiP, Warszawa 1994.
Kurcz I., Język a reprezentacja świata w umyśle, PWN, Warszawa 1987.
Malendowicz J., Proces czytania i pisania i trudności w jego opanowaniu [w:] H. Wasyluk-Kuś (red.), Praca wyrównawcza z dziećmi mającymi trudności w czytaniu i pisaniu. Poradnik nauczyciela-reedukatora, WSiP, Warszawa 1978.
Mickiewicz J., Ćwiczenia ułatwiające naukę czytania i pisania dla uczniów klas młodszych, TNOiK „Dom Organizatora”, Toruń 1999.
Murawska B., Pozwólmy dzieciom czytać, CKE, Warszawa 2011.
Mystkowska H., Uczymy czytać w przedszkolu, WSiP, Warszawa 1977.
Nowe trendy w diagnozie specyficznych zaburzeń uczenia się. Dysleksja i zaburzenia językowe SLI, http://www.dysleksja.sli.ibe.edu.pl/index.php/dysleksja [dostęp: 17.04.2018].
Okoń W., Słownik pedagogiczny, PWN, Warszawa 1975.
Reber A.S., Słownik psychologii, tłum. B. Janasiewicz-Kruszyńska et al., Scholar, Warszawa 2000.
Rocławski B., Nauka czytania i pisania, Glottispol, Gdańsk 1993.
Sawa B., Jeżeli dziecko źle czyta i pisze, WSiP, Warszawa 1999.
Selikowitz M., Dysleksja i inne trudności w uczeniu się, tłum. A. Wierzejska, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999.
Spitzer M., Jak uczy się mózg, tłum. M. Guzowska-Dąbrowska, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2008.
Styczek I., Logopedia, PWN, Warszawa 1981.
Szatan E., Muzioł E.A., Komorowska-Zielony A. (red.), Emil Jaques-Dalcroze i jego idee w edukacji, sztuce i terapii, Wyd. UG, Gdańsk 2016.
Taboł S., Istota czytania, Impuls, Kraków 2005.
Wskaźnik jako narzędzie zwiększające efektywność czytania, https://www.ore.edu.
pl/wp-content/plugins/download-attachments/includes/download.php?id=6524.
[dostęp: 23.03.2017].
Zakrzewska B., Trudności w czytaniu i pisaniu. Modele ćwiczeń, WSiP, Warszawa 1999.
Żłobicki W., Edukacja holistyczna w podejściu Gestalt. O wspieraniu rozwoju osoby, Impuls, Kraków 2008.

III. TERAPIA ZABURZEŃ ROZWOJOWYCH - WYBRANE ZAGADNIENIA

Niepełnosprawności sensoryczne – kontekst definicyjno-interpretacyjny

Marzenna Zaorska

Alvarez D., Groups of deafblind people, basic of deafblind people, European Seminar Adventitious Deafblindness, Hilversum 1994.
Aly M., Dziecko specjalnej troski. Pierwszy rok życia, tłum. A. Perchthaler, GWP, Gdańsk 2002.
Barraga N.C., Morris J.E. (red.), Program rozwijania umiejętności posługiwania się wzrokiem, cz. 1: Procedura diagnostyczno-oceniająca (DAP), tłum. J. Smoliński, K. Warszawski, Wyd. WSPS, Warszawa 1997.
Barraga N.C., Morris J.E. (red.), Program rozwijania umiejętności posługiwania się wzrokiem, cz. 2: Zestaw ćwiczeń usprawniających. Przewodnik do lekcji, tłum. J. Smoliński, K. Warszawski, Wyd. WSPS, Warszawa 1997.
Barraga N.C., Morris J.E. (red.), Program rozwijania umiejętności posługiwania się wzrokiem, cz. 3: Materiały źródłowe na temat słabowidzących, tłum. J. Smoliński, K. Warszawski, Wyd. WSPS, Warszawa 1997.
Basiłowa T.A., Dzieci głuchoniewidome [w:] W.I. Łubowski (red.), Psychologia specjalna, Akademia, Moskwa 2003.
Basiłowa T.A., Złożone i sprzężone zaburzenia rozwojowe u dziecka. Dyskurs teoretyczno-praktyczny [w:] D. Baczała, J.J. Błeszyński, M. Zaorska (red.), Osoba z niepełnosprawnością – opieka, terapia, wsparcie, Wyd. Nauk. UMK, Toruń 2009.
Basiłowa T.A., Aleksandrowa N.A., Jak pomóc małemu dziecku ze sprzężonymi zaburzeniami rozwoju, Proswieszczenie, Moskwa 2008.
Benisz M., Komunikacja przez dotyk – głuchoniewidomi [w:] J.J. Błeszyński (red.), Alternatywne i wspomagające metody komunikacji, Impuls, Kraków 2008.
Blaha R., Carlson B., Assessment of deafblind access to manual language systems (ADAMLS), The National Information Clearinghouse On Children Who Are Deafblind, Monmouth 2007.
Bogdanowicz M., Kisiel B., Przasnyska M., Metoda Weroniki Sherborne w terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka, WSiP, Warszawa 1992.
Borkowska M. (red.), Dziecko niepełnosprawne ruchowo, t. 2: Usprawnianie ruchowe, WSiP, Warszawa 1997.
Cardinaux V., Cardinaux H., Löwe A., Przygarnij mnie. Wychowanie dzieci głuchoniewidomych, tłum. L. Hewryk-Kyrcz, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1993.
Celmer-Domańska J., Metoda Lorma [w:] M. Zaorska (red.), Komunikacja alternatywna osób głuchoniewidomych, Akapit, Toruń 2008.
Czowniak E., Mokrzyszczak M., Zasady pracy hipoterapeuty z pacjentami niepełnosprawnymi intelektualnie [w:] A. Strumińska (red.), Psychopedagogiczne aspekty hipoterapii dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, PWRiL, Warszawa 2007.
Cywińska-Wasilewska G., Tomaszewska J., Fizykoterapia [w:] W. Marciniak, A. Szulc (red.), Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja, t. 1, WL PZWL, Warszawa 2003.
Cywińska-Wasilewska G., Tomaszewska J., Kinezyterapia [w:] W. Marciniak, A. Szulc (red.), Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja, t. 1, WL PZWL, Warszawa 2003.
Dykcik W., Zakres i przedmiot zainteresowań pedagogiki specjalnej [w:] W. Dykcik (red.), Pedagogika specjalna, Wyd. Nauk. UAM, Poznań 2009.
Francois G., Engelen J., Graphic creation aid for the blind, Proceedings of the 6th International Workshop on Computer Application for the Visually Handicapped. Leuven, „Infovisie Magazine” 1990, 4, s. 207–212.
Fraser S., Aromatoterapia. Poradnik dla każdego, WDW, Warszawa 1996.
Frostig M., Horne D., Wzory i obrazki. Program rozwijający percepcję wzrokową. Poziom podstawowy, tłum. J. Siuta, PTP, Warszawa 1987.
Frostig M., Horne D., Wzory i obrazki. Program rozwijający percepcję wzrokową. Poziom średni, tłum. J. Siuta, PTP, Warszawa 1987.
Frostig M., Horne D., Wzory i obrazki. Program rozwijający percepcję wzrokową. Poziom wyższy, tłum. J. Siuta, PTP, Warszawa 1987.
Hall A., Rodabaugh B., Development of a Pre-Reading Concept Program for vissually handicapped children, „Visual Impairment and Blindness” 1977, 2, s. 257–263.
Harley R.K., Wood T., Corbett M.P., Program rehabilitacji w zakresie orientacji i poruszania się słabowidzących dzieci z dodatkowo ograniczoną sprawnością. Sprawności związane z poruszaniem się, tłum. A. Adamowicz-Hummel, A. Golewska, PZN, Warszawa 1994.
Harley R.K., Wood T., Merbler J.B., Program rehabilitacji w zakresie orientacji i poruszania się niewidomych dzieci z dodatkowo ograniczoną sprawnością. Podręcznik dla instruktorów, tłum. A. Adamowicz-Hummel, A. Golewska, PZN, Warszawa 1994.
Harley R.K., Wood T., Merbler J.B., Program rehabilitacji w zakresie orientacji i poruszania się niewidomych dzieci z dodatkowo ograniczoną sprawnością. Sprawności motoryczne, tłum. A. Adamowicz-Hummel, A. Golewska, PZN, Warszawa 1994.
Harley R.K., Wood T., Merbler J.B., Program rehabilitacji w zakresie orientacji i poruszania się niewidomych dzieci z dodatkowo ograniczoną sprawnością. Sprawności w zakresie posługiwania się pojęciami, tłum. A. Adamowicz-Hummel, A. Golewska, PZN, Warszawa 1994.
Harley R.K., Wood T., Merbler J.B., Program rehabilitacji w zakresie orientacji i poruszania się niewidomych dzieci z dodatkowo ograniczoną sprawnością. Sprawności w zakresie poznawania zmysłowego, tłum. A. Adamowicz-Hummel, A. Golewska, PZN, Warszawa 1994.
Harley R.K., Wood T., Merbler J.B., Program rehabilitacji w zakresie orientacji i poruszania się niewidomych dzieci z dodatkowo ograniczoną sprawnością. Sprawności związane z poruszaniem się, tłum. A. Adamowicz-Hummel, A. Golewska, PZN, Warszawa 1994.
Harley R.K., Wood T., Merbler J.B., Program rehabilitacji w zakresie orientacji i poruszania się słabowidzących dzieci z dodatkowo ograniczoną sprawnością. Podręcznik dla instruktorów, tłum. A. Adamowicz-Hummel, A. Golewska, PZN, Warszawa 1994.
Harley R.K., Wood T., Merbler J.B., Program rehabilitacji w zakresie orientacji i poruszania się słabowidzących dzieci z dodatkowo ograniczoną sprawnością. Sprawności motoryczne, tłum. A. Adamowicz-Hummel, A. Golewska, PZN, Warszawa 1994.
Harley R.K., Wood T., Merbler J.B., Program rehabilitacji w zakresie orientacji i poruszania się słabowidzących dzieci z dodatkowo ograniczoną sprawnością. Sprawności w zakresie posługiwania się pojęciami, tłum. A. Adamowicz-Hummel, A. Golewska, PZN, Warszawa 1994.
Harley R.K., Wood T., Pupke W., Program rehabilitacji w zakresie orientacji i poruszania się słabowidzących dzieci z dodatkowo ograniczoną sprawnością. Sprawności wzrokowe, tłum. A. Adamowicz-Hummel, A. Golewska, PZN, Warszawa 1994.
Kirejczyk K. (red.), Upośledzenie umysłowe – pedagogika, PWN, Warszawa 1981.
Knill Ch., Dotyk i komunikacja, tłum. M. Piszczek, CMPPP MEN, Warszawa 1997.
Knill M., Knill Ch., Programy aktywności. Świadomość ciała, kontakt i komunikacja, tłum. M. Piszczek, CMPPP MEN, Warszawa 1997.
Kotowski S., Przewodnik po problematyce osób niewidomych i słabowidzących, Fundacja Polskich Niewidomych i Słabowidzących „Trakt”, Warszawa 2008.
Kozłowski G., Głuchoślepota [w:] B.M. Kaczmarek (red.), Zbiorczy raport z diagnozy świadczonych usług z zakresu rehabilitacji społecznej dla osób niepełnosprawnych w Polsce, PFRON, Warszawa 2011.
Löwe A., Wychowanie słuchowe. Historia – metody – możliwości, tłum. D. Lewandowska, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1995.
Majewski T., Edukacja i rehabilitacja osób głuchoniewidomych, PZN – TPG, Warszawa 1995.
Majewski T., Plany na przyszłość, „Dłonie i Słowo” 2001, numer jubileuszowy.
Majewski T., Psychologia niewidomych i niedowidzących, PWN, Warszawa 1983.
Majewski T., Tyflopsychologia rozwojowa. Psychologia dzieci niewidomych i słabowidzących, RWT PZN, Warszawa 2002.
Malloy P., Killoran J., Children who are deafblind, „National Consortium On Deafblindness” 2007, 2, s. 1–4.
Marcinkowska B., Kształcenie uczniów z niepełnosprawnością sprzężoną [w:] Podniesienie efektywności kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Materiały szkoleniowe, cz. 2, MEN, Warszawa 2010.
Marcinkowska B., Sprzężona niepełnosprawność – próba analizy fenomenu, „Niepełnosprawność. Półrocznik Naukowy” 2016, 21, s. 9–19.
Mika T., Fizykoterapia [w:] W.S. Gomułka, W. Rewerski (red.), Encyklopedia zdrowia, t. 1, PWN, Warszawa 1994.
Obara A., Hipoterapia jako metoda wspomagająca kinezyterapię w usprawnianiu dzieci z MPDz., „Hipoterapia” 1992, 4, s. 1–4.
Paradowska E., Sytuacja rozwojowa dzieci głuchoniewidomych w świetle badań, „Niepełnosprawność. Półrocznik Naukowy” 2016, 21, s. 132–150.
Pielecki A., Skrzetuska E., Nauczanie niedowidzących w klasach 4–8, WSiP, Warszawa 1991.
Svensson A., Rehabilitation and quality of life for deaf-blind, European Seminar: Adventitious Deaf-Blindness, Hilversum 1994.
Serving children and youth who are deafblind, Technical Assistance Project, New York 1994.
Sękowska Z., Tyflopedagogika, PWN, Warszawa 1981.
Sękowska Z., Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej, Wyd. WSPS, Warszawa 1998.
Smith D.D., Pedagogika specjalna. Podręcznik akademicki, t. 1, tłum. T. Hołówka, A.P. Zakrzewski, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2008.
Statut Towarzystwa Pomocy Głuchoniewidomym, www.tpg.org.pl/kim-jestesmy/statut [dostęp: 31.01.2018].
Strauß I., Fizjoterapia na koniu i przy koniu, przeł. E. Karpińska-Pawlak, Wydawnictwo Fundacji Hipoterapii – na rzecz Rehabilitacji Dzieci Niepełnosprawnych, Kraków 2012.
Twardowski A., Pedagogika osób ze sprzężonymi upośledzeniami [w:] W. Dykcik (red.), Pedagogika specjalna, Wyd. Nauk. UAM, Poznań 2009.
Twardowski A., Pomoc rodzinom dzieci niepełnosprawnych [w:] I. Obuchowska (red.), Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, WSiP, Warszawa 1995.
Wolny I., Charakterystyka szkoły waldorfowskiej w Holandii [w:] S. Kawula, K. Rutkowski, I. Wolny, Szkoła alternatywna. Szkoła typu „waldorf” – teoria i praktyka, Wyd. WSP, Olsztyn 1992.
Wygotski L.S., Podstawy defektologii, Łań, Sankt Petersburg 2003.
Zaorska M., Aktualne problemy edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością sprzężoną, „Niepełnosprawność” 2012, 7, s. 9–24.
Zaorska M., Delfinoterapia [w:] J. Pańczyk (red.), Forum Pedagogów Specjalnych XXI wieku, t. 3, Wyd. UŁ, Łódź 2002.
Zaorska M., Edukacja i rehabilitacja osób głuchoniewidomych w Polsce i Rosji (rozwój i stan obecny), Wyd. Nauk. UMK, Toruń 2010.
Zaorska M., Głuchoniewidomi w Polsce – specjalna pomoc, edukacja i rehabilitacja, Wyd. UWM, Olsztyn 2002.
Zaorska M., Lalki teatralne we wczesnej rehabilitacji dzieci z równoczesnym uszkodzeniem słuchu i wzroku [w:] W. Dykcik, B. Szychowiak (red.), Nowatorskie i alternatywne metody w praktyce pedagogiki specjalnej. Przewodnik metodyczny, Wyd. Nauk. UAM, Poznań 2001.
Zaorska M., Lew S. Wygotski o wychowaniu dzieci głuchoniewidomych, „Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo” 2008, 2(8), s. 7–16.
Zaorska M., Metody rehabilitacji i wspomagania rozwoju dzieci niepełnosprawnych [w:] M. Sekułowicz (red.), Wybrane problemy pedagogiki specjalnej. Teoria – diagnoza – terapia, Wyd. Nauk. DSWE TWP, Wrocław 2006.
Zaorska M., Niepełnosprawność sprzężona – wybrane zagadnienia teorii i praktyki pedagogicznej, Wyd. UWM, Olsztyn 2015.
Zaorska M., Niepełnosprawność złożona, sprzężona, wieloraka – dyskurs terminologiczny, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Paedagogica II” 2012, 2, s. 5–17.
Zaorska M., Osoba z zespołem wad wrodzonych i jej rozwój – problemy psychopedagogiczne. Studium wybranych zespołów i przypadków, Akapit, Toruń 2011.
Zaorska M., Pedagogiczne uwarunkowania specjalnej edukacji i terapii osób z niepełnosprawnością sprzężoną, „Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo” 2013, 1, s. 7–19.
Zaorska M. (red.), Komunikacja alternatywna osób głuchoniewidomych, Akapit, Toruń 2008.

Wczesna terapia dzieci z autyzmem

Marta Korendo Katarzyna Sedivy-Mączka

Bala A., Wczesne wspomaganie rozwoju. Terapia funkcji wzrokowych, cz. 1, WiR, Kraków 2018.
Cieszyńska J., Samogłoski, Wyd. Edukacyjne, Kraków 2004.
Cieszyńska J., Sylaby 4, Wyd. Edukacyjne, Kraków 2004.
Cieszyńska J., Wczesna diagnoza i terapia zaburzeń autystycznych. Metoda Krakowska, Omega Stage Systems – Jędrzej Cieszyński, Kraków 2011.
Cieszyńska-Rożek J., Metoda Krakowska wobec zaburzeń rozwoju dzieci. Z perspektywy fenomenologii, neurobiologii i językoznawstwa, Omega Stage Systems – Jędrzej Cieszyński, Kraków 2013.
Cieszyńska-Rożek J., Terapia neurobiologiczna zaburzeń komunikacji językowej [w:] M. Michalik (red.), Biologiczne uwarunkowania rozwoju i zaburzeń mowy, Collegium Columbinum, Kraków 2011.
Cieszyńska J., Dębicka A., Stymulacja rozwoju funkcji poznawczych w wieku niemowlęcym, zestaw pomocy w formie tablic, Centrum Metody Krakowskiej, Kraków 2016.
Cieszyńska J., Korendo M., Wczesna interwencja terapeutyczna. Stymulacja rozwoju dziecka. Od noworodka do 6. roku życia, Wyd. Edukacyjne, Kraków 2007.
Eliot L., Co tam się dzieje? Jak rozwija się mózg i umysł w pierwszych pięciu latach życia, tłum. A. Jankowski, Media Rodzina, Poznań 2010.
Fabisiak-Majcher A., Ławczys E., Moje sylabki. Zestaw 1, WiR, Kraków 2008.
Herzyk A., Wprowadzenie do neuropsychologii klinicznej, Scholar, Warszawa 2005.
Korendo M., Językowa interpretacja świata w wypowiedziach osób z zespołem Aspergera, Omega Stage Systems – Jędrzej Cieszyński, Kraków 2013.
MacDermot K.D., Bonora E., Sykes N., Coupe A.M., Lai C.S.L., Vernes S.C., Faraneh Vargha-Khadem F., McKenzie F., Smith R.L., Monaco A.P., Fisher S.E., Identification of FOXP2 truncation as a novel cause of developmental speech and language deficits, „American Journal of Human Genetics” 2005, 76(6), s. 1074–1080.
Orłowska-Popek Z., Programowanie języka w terapii logopedycznej na przykładzie rozwoju języka dzieci niesłyszących, Wyd. Nauk. UP, Kraków 2018.
Pisula E., Autyzm. Od badań mózgu do praktyki psychologicznej, GWP, Sopot 2012.
Rostowski J., Rostowska T., Rola systemu lustrzanych neuronów w rozwoju języka i komunikacji interpersonalnej, „Psychologia Rozwojowa” 2014, 19(2), s. 49–65.
Spitzer M., Jak uczy się mózg, tłum. M. Guzowska-Dąbrowska, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2008.
Szuman S., Podstawy rozwoju i wychowania w ontogenezie, WSiP, Warszawa 1985.
Tomasello M., Kulturowe źródła ludzkiego poznawania, tłum. J. Rączaszek, PIW, Warszawa 2002.

Terapia dzieci z zespołem Aspergera

Marta Korendo, Ewa Bielenda-Mazur

Attwood T., Zespół Aspergera. Kompletny przewodnik, tłum. A. Sawicka-Chrapkowicz, Harmonia Universalis, Gdańsk 2013.
Bielenda-Mazur E., Od rozumienia do nazywania. Konsekwencje poznawcze i społeczne deficytów językowych, „Nowa Logopedia” 2015, 6, s. 147–154.
Błasiak-Tytuła M., Bielenda-Mazur E., Wybrane funkcje poznawcze warunkujące rozwój mowy w diagnozie logopedycznej [w:] F.A. Marek, U. Strzelczyk-Raduli, K. Błońska (red.), Wspieranie rozwoju dzieci i dorosłych, IŚ, Opole 2016.
Borkowska A., Zrozumieć świat ucznia z zespołem Aspergera, Harmonia, Gdańsk 2010.
Cieszyńska J., Wczesna diagnoza i terapia zaburzeń autystycznych. Metoda Krakowska, Omega Stage Systems – Jędrzej Cieszyński, Kraków 2011.
Cieszyńska-Rożek J., Metoda Krakowska wobec zaburzeń rozwoju dzieci. Z perspektywy fenomenologii, neurobiologii i językoznawstwa, Omega Stage Systems – Jędrzej Cieszyński, Kraków 2013.
Cieszyńska J., Korendo M., Wczesna interwencja terapeutyczna. Stymulacja rozwoju dziecka. Od noworodka do 6 roku życia, Wyd. Edukacyjne, Kraków 2007.
Draaisma D., Rozstrojone umysły. Historie chorych i dzieje chorób, tłum. E. Jusewicz-Kalter, PIW, Warszawa 2009.
Fambonne E., Epidemiology of autistic disorder and other pervasive developmental disorders, „Journal of Clinical Psychiatry” 2005, 66(10), s. 3–8.
Freeman B.J, Cronin P., Candela P., Asperger syndrome or autistic disorder? The diagnostic dilemma, „Focus Autism and Other Developmental Disabilities” 2002, 17(3), s. 145–151.
Gazzaniga M.S., Kto tu rządzi – ja czy mój mózg? Neuronauka a istnienie wolnej woli, tłum. A. Nowak, Smak Słowa, Sopot 2013.
Herzyk A., Wprowadzenie do neuropsychologii klinicznej, Scholar, Warszawa 2005.
Korendo M., Językowa interpretacja świata w wypowiedziach osób z zespołem Aspergera, Omega Stage Systems – Jędrzej Cieszyński, Kraków 2013.
Korendo M., Problemy rozwojowe osób z zespołem Aspergera jako wynik deficytów językowych, „Biuletyn Logopedyczny” 2009, 1(23), s. 19–24.
Korendo M., Zaburzenia lewopółkulowe u dzieci z zespołem Aspergera [w:] M. Michalik, A. Siudak (red.), Zagadnienia mowy i myślenia, Collegium Columbinum, Kraków 2010.
Korendo M., Zespół Aspergera – neuropsychologiczne przyczyny zaburzeń językowych [w:] I. Nowakowska-Kempna, D. Pluta-Wojciechowska (red.), Studia z neurologopedii, WSFP Ignatianum – Wyd. WAM, Kraków 2010.
Mayes S.D., Calhoun S.L., Non-significance of early speech delay in children with autism and normal intelligence and implications for DSM-IV Asperger’s disorder, „Autism. The International Journal of Research and Practice” 2001, 5(1), s. 81–94.
Orłowska-Popek Z., Programowanie języka w terapii logopedycznej na przykładzie rozwoju języka dzieci niesłyszących, Wyd. Nauk. UP, Kraków 2017.
Pąchalska M., The symptom and its significance in neuropsychology, „Acta Neuropsychologica” 2014, 1(1), s. 1–11.
Pąchalska M., Kaczmarek B.L.J., Kropotow J.D., Neuropsychologia kliniczna. Od teorii do praktyki, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2014.
Pąchalska M., MacQueen B.D., Microgenetic theory: A new paradigm for contemporary neuropsychology and neurolinguistics, „Acta Neuropsychologica” 2005, 3(3), s. 89–106.
Pisula E., Autyzm. Od badań mózgu do praktyki psychologicznej, GWP, Sopot 2012.
Rostowski J., Rostowska T., Rola systemu lustrzanych neuronów w rozwoju języka i komunikacji interpersonalnej, „Psychologia Rozwojowa” 2014, 19, 2, s. 49–65.
Rymarczyk K., Neurofizjologiczne uwarunkowania rozwoju dziecka – wpływ doświadczenia na rozwój układu nerwowego [w:] R. Piotrowicz (red.), Interdyscyplinarne uwarunkowania rozwoju małego dziecka. Wybrane zagadnienia, Wyd. APS, Warszawa 2014.
Spitzer M., Cyfrowa demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci, tłum. A. Lipiński, Dobra Literatura, Słupsk 2013.
Spitzer M., Jak uczy się mózg, tłum. M. Guzowska-Dąbrowska, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2008.
Tomasello M., Kulturowe źródła ludzkiego poznawania, tłum. J. Rączaszek, PIW, Warszawa 2002.
Wing L., Związek między zespołem Aspergera a autyzmem Kannera [w:] U. Frith (red.), Autyzm i zespół Aspergera, tłum. B. Godlewska, WL PZWL, Warszawa 2005.

Stymulacja dotykowa wsparciem terapeutycznym dziecka z mózgowym porażeniem dziecięcym

Anna Borzęcka

Andruszczak B., Buraczyńska-Andrzejewska B., Krauss H., Jończyk-Potoczna K., Piątek J., Krzywicka A., Żukiewicz-Sobczak W., Krasowska E., Kozak M., Wielopłaszczyznowa opieka nad dzieckiem z mózgowym porażeniem dziecięcym, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu” 2012, 18, 4, s. 314–318.
Borkowska M., Masaż [w:] M. Borkowska (red.), Dziecko niepełnosprawne ruchowo, cz. 2: Usprawnianie ruchowe, WSiP, Warszawa 1997.
Borkowska M., Rozwój integracji czynności zmysłowo-ruchowych (Sensory Integration) [w:] M. Borkowska (red.), Dziecko niepełnosprawne ruchowo, cz. 2: Usprawnianie ruchowe, WSiP, Warszawa 1997.
Borzęcka A., Wczesna interwencja i wspomaganie rozwoju małego dziecka z mózgowym porażeniem dziecięcym [w:] J. Skibska (red.), Wspieranie rozwoju małego dziecka, Libron, Kraków 2014.
Charbicka M., Integracja sensoryczna przez cały rok, Difin, Warszawa 2017.
Cichocka-Segiet K., Dydaktyka specjalistyczna ukierunkowana na mózgowe porażenie dziecięce [w:] J. Głodkowska (red.), Dydaktyka specjalna. Od systematyki do projektowania dydaktyk specjalistycznych, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2017.
Czochańska J., Łosiowski Z., Mózgowe porażenie dziecięce [w:] Z. Łosiowski (red.), Dziecko niepełnosprawne ruchowo, cz. 1: Wybrane zaburzenia neurorozwojowe i zespoły neurologiczne, WSiP, Warszawa 1997.
Delaney T., 101 ćwiczeń, gier i zabaw dla dzieci z autyzmem, zespołem Aspergera i zaburzeniami integracji sensorycznej, tłum. E. Skowrońska, Harmonia Universalis, Gdańsk 2016.
Derulska I., Stymulacja dotykowa. Masaż Shantali [w:] M. Borkowska (red.), Dziecko niepełnosprawne ruchowo, cz. 2: Usprawnianie ruchowe, WSiP, Warszawa 1997.
Drzazga A., Mózgowe porażenie dziecięce i zaburzenia współwystępujące [w:] B. Winczura (red.), Dzieci z zaburzeniami łączonymi. Trudne ścieżki rozwoju, Impuls, Kraków 2016.
Knill M., Knill Ch., Programy aktywności. Świadomość ciała, kontakt i komunikacja, tłum. M. Piszczek, CMPPP MEN, Warszawa 1997.
Kowalska-Kantyka M., Rehabilitacja dziecka z zaburzeniami w rozwoju, Wyd. Instytut Śląski, Opole 2013.
Maas V.F., Integracja sensoryczna a neuronauka. Od narodzin do starości, tłum. L. Klimont, Fundacja Innowacja – WSSE, Warszawa 2007.
Masgutowa S., Kowal J., Mazur G., Masgutow D., Neurokinezjologiczna terapia taktylna TM dr Swietłany Masgutowej. Metoda pracy z dziećmi i dorosłymi z wyzwaniami w psychoruchowym rozwoju, Międzynarodowy Instytut Neurokinezjologii Rozwoju Ruchowego i Integracji Odruchów TM, Warszawa 2005.
Nowotny J., Podstawy fizjoterapii. Podręcznik dla studentów fizjoterapii i fizjoterapeutów, cz. 3: Wybrane metody fizjoterapii, Kasper, Kraków 2005.
Szychowiak B., Pedagogika osób z niepełnosprawnością ruchową [w:] W. Dykcik (red.), Pedagogika specjalna, Wyd. Nauk. UAM, Poznań 2001.
Wójtowicz D., Nowak B., Postępowanie usprawniające dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym [w:] T. Bober, K. Kobel-Buys (red.), Mózgowe porażenie dziecięce. Z doświadczeń trzyletniego programu rehabilitacyjnego, Wyd. AWF, Wrocław 2006.
Yack E., Aquilla P., Sutton S., Tworzenie więzi poprzez integrację sensoryczną, tłum. A. Zbróg, Harmonia Universalis, Gdańsk 2013.
Zabłocki K.J., Mózgowe porażenie dziecięce w teorii i terapii, Żak, Warszawa 1998.

Terapia jąkania u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym

Jadwiga Agnieszka Tuchowska, Maria Faściszewska

Adamczyk B., Terapia jąkania metodą „Echo” [w:] T. Gałkowski, Z. Tarkowski, T. Zaleski (red.), Diagnoza i terapia zaburzeń mowy, Wyd. UMCS, Lublin 1993.
Adamczyk B., Wideo-echo (gadająca kaczka) jako nowy korektor w terapii jąkania, „Logopedia” 1995, 22, s. 17–20.
Adams M.R., The demands and capacities model: I. Theoretical elaborations, „Journal of Fluency Disorders” 1990, 15(3), s. 135–141.
Arutiunian L., Kak leczit zaikanie. Metodika ustojcziwoj normalizacji rieczi, Erebus, Moskwa 1993.
Arutiunian L., Problemy patologicznego podłoża jąkania, „Logopedia” 1997, 24,
s. 31–37.
Ballard R. (red.), Jak żyć z ludźmi (umiejętności interpersonalne). Program profilaktyczny dla młodzieży. Ćwiczenia grupowe, tłum. M. Bida, MEN, Warszawa 1988.
Bettelheim B., Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, t. 1–2, tłum. D. Danek, PIW, Warszawa 1985.
Bettelheim B., Wystarczająco dobrzy rodzice. Jak wychowywać dziecko, tłum. D. Kubic-
ka, M. Gawlik, Rebis, Poznań 2016.
Bion W.R., Uczenie się na podstawie doświadczenia, tłum. D. Golec, Ingenium, Warszawa 2010.
Bogdanowicz M., Metoda Weroniki Sherborne w terapii dzieci jąkających się, „Logopedia” 1990, 17, s. 25–35.
Boroń A., Bezpośrednie podejście w terapii jąkania wczesnodziecięcego na przykładzie metod Lidcombe Program i Mini-KIDS [w:] L. Jankowska-Szafarska, B. Suligowska, R. Kara, K. Kupiec (red.), Życie z zacięciem. Integralny przewodnik po jąkaniu, Wyd. Edukacyjne, Kraków 2017.
Botterill W., Kelman E., Palin parent–child interaction [w:] B. Guitar, R. McCauley (eds.), Treatment of stuttering. Established and emerging interventions, Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia 2010, http://downloads.lww.com/wolterskluwer_vitalstream_com/sample-content/9780781771047_Guitar/samples/Chapter05.pdf [dostęp: 21.12.2017].
Boyle M.P., Mindfulness training in stuttering therapy: A tutorial for speech-language pathologists, „Journal of Fluency Disorders” 2011, 36(2), s. 122–129.
Chęciek M., Bijak E., Kamińska D., Jąkanie. Skuteczne techniki płynnego mówienia. TPM i TDSM w Zmodyfikowanym Programie Psychofizjologicznej Terapii Jąkających się, cz. 1–2, Harmonia, Gdańsk 2014.
Chęciek M., Jąkanie. Diagnoza – terapia – program, Impuls, Kraków 2007.
Chęciek M., Kwestionariusz Cooperów do oceny jąkania. Zarys terapii. Zmodyfikowany program psychofizjologicznej terapii jąkających się, Wyd. Fundacji Orator, Lublin 2001.
Chmela K.A., Reardon N., Jak skutecznie pracować nad postawami i emocjami w terapii jąkania, tłum. M. Kądzioła, M. Węsierska, Centrum Logopedyczne, Katowice 2014.
Cierpiałkowska L., Czabała J.C., Psychoterapia indywidualna i grupowa [w:] L. Cierpiałkowska, H. Sęk (red.), Psychologia kliniczna, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2018.
Crichton-Smith I., Changing conversational dynamics: A case study in parent–child interaction therapy [w:] K.L. Baker, D.T. Rowley (eds.), Proceedings of the Sixth Oxford Dysfluency Conference: 23rd–26th June 2002 St. Catherine’s College Oxford, York Publishing Press, York 2003.
Dell C.W., Terapia jąkania u dzieci w młodszym wieku szkolnym. Podręcznik dla logopedów, tłum. L. Jankowska-Szafarska, Impuls, Kraków 2008.
Engiel Z., Próba opracowania systemu ćwiczeń logopedycznych w rehabilitacji jąkania, cz. 1, „Zagadnienia Wychowawcze a Zdrowie Psychiczne” 1976, 12(6), s. 60–63.
Faber A., Mazlish E., Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły, tłum. B. Horosiewicz, M. Więznowska, Media Rodzina, Poznań 2013.
Faściszewska M., Tuchowska J.A., Narzędzia diagnostyczne stosowane w diagnozie jąkania u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym [w:] J. Skibska (red.), Diagnoza interdyscyplinarna. Wybrane problemy, Impuls, Kraków 2017.
Geus de E., Czasami po prostu się jąkam. Książka dla dzieci w wieku od 7 do 12 lat, tłum. M. Węsierska, Centrum Logopedyczne, Katowice 2013.
Gordon T., Wychowanie bez porażek. Rozwiązywanie konfliktów między rodzicami a dziećmi, tłum. A. Makowska, E. Sujak, Pax, Warszawa 2002.
Guitar B., Peters T.J., Dobór metod terapii jąkania. Przewodnik dla logopedów, tłum. K. Gaweł, Centrum Logopedyczne, Katowice 2014.
Haley J., Niezwykła terapia. Techniki terapeutyczne Miltona H. Ericksona, tłum. M. Majchrzak, M. Przylipiak, GWP, Gdańsk 1995.
Harley J., Terapia jąkania dla dzieci w wieku szkolnym. Rozwijanie kluczowych umiejętności klienta i terapeuty – wprowadzenie, niepublikowane materiały szkoleniowe, Katowice, 27.08.2016.
Harris R., Zrozumieć ACT. Terapia akceptacji i zaangażowania w praktyce, tłum. A. Sawicka-Chrapkowicz, GWP, Gdańsk 2018.
Hayes S.C., Strosahl K.D., Wilson K.G., Terapia akceptacji i zaangażowania. Proces i praktyka uważnej zmiany, tłum. M. Kapera, Wyd. UJ, Kraków 2013.
Jankowska-Szafarska L., Suligowska B., Kara R., Kupiec K. (red.), Życie z zacięciem. Integralny przewodnik po jąkaniu, Wyd. Edukacyjne, Kraków 2017.
Jankowska-Szafarska L., Tuchowska J.A., Terapia osób jąkających się w nurcie modyfikacji jąkania. Metoda Wystarczająco Płynnej Mowy, niepublikowane materiały ze szkolenia warsztatowego, Skawina, 29–30.09.2017.
Januszkiewicz A., Diagnoza i terapia jąkającej się Magdy K., lat 5;9. Rytmizowanie i wydłużanie wymowy samogłosek [w:] A. Balejko (red.), Diagnoza i terapia jąkających się. Warsztaty logopedyczne, Augustów, czerwiec 1997, Wyd. Logopedyczne Antoni Balejko, Białystok 1997.
Jeziorczak B., Węsierska K., Interwencja terapeutyczna w przypadku wczesnej dysfluencji – założenia programu terapii dla dzieci w wieku przedszkolnym, „Forum Logopedyczne” 2008, 15, s. 24–27.
Kabat-Zinn J., Praktyka uważności dla początkujących, tłum. J.P. Listwan, Czarna Owca, Warszawa 2014.
Kaduson H., Schaefer Ch. (eds.), Zabawa w psychoterapii, tłum. W. Kampert, GWP, Sopot 2015.
Kelman E., Nicholas A., Praktyczna interwencja w jąkaniu wczesnodziecięcym Podejście interakcyjne rodzic – dziecko – Palin PCI, tłum. M. Kądzioła, Harmonia Universalis, Gdańsk 2013.
Kendall P.C., Hedtke K.A., Terapia poznawczo-behawioralna zaburzeń lękowych u dzieci. Program „Zaradny Kot”. Podręcznik terapeuty, tłum. A. Ćwiklińska-Zaborowicz, J. de Flassilier-Popławska, M. Kiełtyka-Czech, GWP, Sopot 2016.
Kilińska-Ewertowska E., Badania nad zastosowaniem ćwiczeń muzyczno-ruchowych w rehabilitacji dzieci z zaburzeniami mowy, PWSM, Gdańsk 1981.
Kilińska E., Zadania logorytmiki w kształceniu koordynacji słuchowo-ruchowej u dzieci jąkających się [w:] L. Kaczmarek, B. Adamczyk (red.), Jąkanie. Materiały IX Naukowego Zjazdu Polskiego Towarzystwa Logopedycznego, Lublin, 24 i 25 września 1987 r., UMCS, Lublin 1987.
St. Louis K.O., Przepiorka A.M., Beste-Guldborg A., Williams M.J., Blachnio A., Guendouzi J., Reichel I.K., Ware M.B., Stuttering attitudes of students: Professional, intracultural, and international comparisons, „Journal of Fluency Disorders” 2014, 39, s. 34–50.
Manning W.H., Clinical decision making in the diagnosis and treatment of fluency disorders, Delmar Publishers, Albany 1996.
Materiały do pobrania, http://centrumlogopedyczne.com.pl/materialy [dostęp: 25.11.2019].
Matthews S., Williams R., Pring R.T., Parent–child interaction therapy and dysfluency: A single-case study, „European Journal of Disorders of Communication” 1997, 32(3), s. 346–357.
Mielewska A., Węsierska K., Zastosowanie metod Palin Parent Child Interaction (Palin PCI) i Lidcombe Program w terapii jąkania wczesnodziecięcego [w:] J. Skibska (red.), Wspieranie rozwoju małego dziecka, Libron, Bielsko-Biała – Kraków 2013.
Millard S.K., Edwards S., Cook F.M., Parent–child interaction therapy: Adding to the evidence, „International Journal of Speech-Language Pathology” 2009, 11(1), s. 61–76.
Millard S.K., Nicholas A., Cook F.M., Is parent–child interaction therapy effective in reducing stuttering?, „Journal of Speech Language and Hearing Research” 2008, 51(3), s. 636–650.
Onslow M., Packman A., Harrison E., The Lidcombe Program of early stuttering intervention. A clinician’s guide, Pro-Ed, Austin 2003.
Packman A., Onslow M., Webber M., Harrison E., Arnott S., Bridgman K., Carey B., Sheedy S., O’Brian S., MacMillan V., Lloyd W., The Lidcombe Program treatment guide, January 2015, http://www.lidcombeprogram.org.au/wp-content/uploads/2015/07/lp_treatment_guide_2015.pdf [dostęp: 25.11.2019].
Palombo J., Bendicsen H.K., Koch B.J., Guide to psychoanalytic developmental theories, Springer, New York 2009.
Polish translations, https://www.stutteringhelp.org/polish-translations [dostęp: 25.11.2019].
Przepiorka A., Blachnio A., St. Louis K.O., Wozniak T., Public attitudes toward stuttering in Poland, „International Journal of Language and Communication Disorders” 2013, 48(6), s. 703–714.
Research at the Sydney School of Health Sciences, https://sydney.edu.au/health-sciences/asrc/docs/severity_rating_chart_2015.pdf [dostęp: 21.03.2019].
Rozentalowa A., O logorytmice. (Teoretyczne określenia i ilustracja praktyczna), „Logopedia” 1971, 10, s. 116–126.
Schneider P., Kto-kto-kto robi hu-hu-hu?, tłum. M. Kądzioła, Centrum Logopedyczne, Katowice 2014.
Schneider P., Mini-KIDS. Terapia jąkania dzieci w wieku przedszkolnym, niepublikowane materiały ze szkolenia, organizator: Centrum Logopedyczne, Katowice, 3.10.2015.
Schneider P., Moje dziecko się jąka. Co mogę zrobić? Poradnik dla rodziców i opiekunów dzieci jąkających się, tłum. A. Boroń, Centrum Logopedyczne, Katowice 2017.
Snel E., Uważność i spokój żabki. Ćwiczenia uważności dla dzieci… i ich rodziców, tłum. M. Falkiewicz, CoJaNaTo Blanka Łyszkowska, Warszawa 2015.
Stallard P., Czujesz tak, jak myślisz. Praktyczne zastosowania terapii poznawczo-behawioralnej w pracy z dziećmi i młodzieżą, tłum. H. Kossak-Nowocień, Zysk i S-ka, Poznań 2006.
Starkweather C.W., Gottwald S.R., Halfond M.M., Stuttering prevention: A clinical method, Prentice Hall, Englewood Cliffs 1990.
Suligowska B., Wykorzystanie metody poznawczo-behawioralnej w terapii jąkania [w:] L. Jankowska-Szafarska, B. Suligowska, R. Kara, K. Kupiec (red.), Życie z zacięciem. Integralny przewodnik po jąkaniu, Wyd. Edukacyjne, Kraków 2017.
Szamburski K., Diagnoza niepłynności mówienia [w:] E. Czaplewska, S. Milewski (red.), Diagnoza logopedyczna. Podręcznik akademicki, GWP, Gdańsk 2012.
Szamburski K., Technika wystukiwania sylab – propozycja uzyskiwania płynności mówienia [w:] A. Balejko (red.), Diagnoza i terapia jąkających się. Warsztaty logopedyczne Augustów, czerwiec 1997, Wyd. Logopedyczne Antoni Balejko, Białystok 1997.
Szamburski K., Terapia jąkania osób dorosłych [w:] L. Jankowska-Szafarska, B. Suligowska, R. Kara, K. Kupiec (red.), Życie z zacięciem. Integralny przewodnik po jąkaniu, Wyd. Edukacyjne, Kraków 2017.
Tarkowski Z., Jąkanie, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1999.
Tarkowski Z., Jąkanie wczesnodziecięce, WSiP, Warszawa 1992.
Tarkowski Z., Kwestionariusz niepłynności mówienia i logofobii (diagnoza i terapia jąkania), Wyd. Fundacji Orator, Lublin 2001.
Tarkowski Z., Wizerunek zawodowy i społeczny logopedy [w:] M. Młynarska, T. Smereka (red.), Logopedia. Teoria i praktyka, A Linea, Wrocław 2005.
Tarkowski Z., Zmiana postaw wobec jąkania, Wyd. Fundacji Orator, Lublin 2008.
Tarkowski Z., Humeniuk E., Dunaj J., Jąkanie w wieku przedszkolnym, Wyd. UWM, Olsztyn 2011.
Tuchowska J.A., Faściszewska M., Co u Ciebie? Kostki terapeutyczno-dramowe dla dzieci z trudnościami komunikacyjnymi w wieku od 6 do 12 lat (w okresie latencji), Dandelion, Kraków 2018.
Tuchowska J.A., Superson B., Bajki i opowiadania terapeutyczne w terapii dzieci jąkających się [w:] L. Jankowska-Szafarska, B. Suligowska, R. Kara, K. Kupiec (red.), Życie z zacięciem. Integralny przewodnik po jąkaniu, Wyd. Edukacyjne, Kraków 2017.
Turyna U., Zaremba S., Szkolenie „Setting w pudełku, czyli o psychoterapii psychodynamicznej dzieci”, http://psychoterapia-malyksiaze.pl/oferta/szkolenia/szkolenie-setting-w-pudelku-czyli-o-psychoterapii-psychodynamicznej-dzieci [dostęp: 20.12.2017].
Van Riper Ch., The nature of stuttering, Prentice-Hall, New Jersey 1982.
Walencik-Topiłko A., Śpiew w logopedii i logorytmice. Możliwości zastosowania, wskazówki metodyczne [w:] D. Baczała, J.J. Błeszyński (red.), Muzyka w logopedii. Terapia, wspomaganie, wsparcie – trzy drogi, jeden cel, Wyd. Nauk. UMK, Toruń 2014.
Ward D., Stuttering and cluttering: Frameworks for understanding and treatment, Routledge, London – New York 2018.
Waszczuk H., Orłowska E., Gołubiew-Konieczna M., Współpraca rodziny z logopedą i psychologiem w Rodzinnej Terapii Jąkania, „Logopeda. Czasopismo Internetowe”, 2009, 1(7), s. 158–168, http://www.logopeda.org.pl/resources/pliki/83_logopeda_nr_7_.pdf [dostęp: 21.12.2017].
Waszczuk H., Rodzinna terapia jąkania. Poradnik, Fundacja Rozwoju UG, Gdańsk 2005.
Węsierska K., Interakcyjna Terapia Rodzic – Dziecko – Palin Parent-Child Interaction approach (Palin PCI) – przykładem skutecznego postępowania logopedycznego w jąkaniu wczesnodziecięcym, „Forum Logopedyczne” 2010, 18, s. 23–33.
Węsierska K., Logopedzi wobec diagnozy i terapii jąkania wczesnodziecięcego [w:] A. Podstolec, K. Węsierska (red.), W świecie logopedii, t. 1: Materiały dydaktyczne, PARA – UŚ, Katowice 2012.
Węsierska K., Zastosowanie Lidcombe Program w terapii jąkającego się dziecka w wieku przedszkolnym [w:] K. Węsierska, A. Podstolec (red.), W świecie logopedii, t. 2: Studia przypadków, Wyd. UŚ, Katowice 2013.
Węsierska K., Zastosowanie modelu ICF w diagnozowaniu jąkania, poster zaprezentowany podczas Międzynarodowej Konferencji Logopedycznej „Zaburzenia płynności mowy – teoria i praktyka” (12.09.2014, Uniwersytet Śląski, Katowice).
Węsierska K., Jeziorczak B., Diagnoza jąkania u dzieci w wieku przedszkolnym, Komlogo, Niezdrowice – Katowice 2016.
Wilczewski S., Teoretyczne założenia i metoda usuwania jąkania, „Logopedia” 1967, 7, s. 105–111.
Williams M., Penman D., Mindfulness. Trening uważności, tłum. K. Zimnoch, Edgard, Warszawa 2014.
Yairi E., Ambrose N., Onset of stuttering in preschool children: Selected factors, „Journal of Speech and Hearing Research” 1992, 35(4), s. 782–788.
Yaruss J.S., Coleman C., Quesal R.W., Stuttering in school-age children: A comprehensive approach to treatment, „Language, Speech and Hearing Services in Schools” 2012, 43, s. 536–548, http://www.unm.edu/~atneel/shs531/school_age_letter.pdf [dostęp: 20.12.2017].
Yaruss J.S., Quesal R.W., Stuttering and the International Classification of Functioning, Disability, and Health (ICF): An update, „Journal of Communication Disorders” 2004, 37(1), s. 35–52.