Humanistyczno-antropologicznabr /ewolucja pedagogiki kultury
Temat rozważań zwieńczony prezentowaną publikacją jest wynikiem przeświadczenia o wysokiej randze edukacji akcentującej antropologiczno-humanistyczne ujmowanie kultury – podkreślanej we wszystkich międzynarodowych raportach i aktach prawnych…
Praca ta jest naturalną kontynuacją poprzedzających ją publikacji dotyczących pedagogiki kultury. Temat rozważań zwieńczony prezentowaną publikacją jest wynikiem przeświadczenia o wysokiej randze edukacji akcentującej antropologiczno-humanistyczne ujmowanie kultury – podkreślanej we wszystkich międzynarodowych raportach i aktach prawnych. Książkę podzielono na trzy główne bloki tematyczne.
Pierwszy, zatytułowany Pedagogika kultury – pytania o jej współczesną tożsamość, rozpoczyna wypowiedź Tadeusza Lewowickiego, który wskazuje na podstawowe zadania pedagogiki kultury. Do najistotniejszych zalicza podtrzymywanie ideałów i wartości humanizmu oraz chlubnych tradycji w budowaniu więzi między ludźmi. Jako drugi obszar działalności i zadanie wymienia poszukiwanie związków między pedagogiką a kulturą traktowaną jako świat człowieka i świat wartości. Postuluje postawienie pytań o kanon wiedzy i kanon wartości, co jest zadaniem niebagatelnym ze względu na możliwości proponowania rozwiązań dzięki praktyce edukacyjnej.
Drugi blok tematyczny zatytułowany Charakter współczesnej kultury i relacje człowiek – kultura otwiera tekst Dzierżymira Jankowskiego odnoszący się do świata kultury jednostki. Autor przypomina i uzasadnia, że człowiek wyrasta i rozwija się w określonej kulturze, z której może korzystać, ale która też jest dla niego wyzwaniem, zaproszeniem do uczestnictwa i dialogu z samym sobą. Jego zdaniem, pełne osobiste autentyczne i podmiotowe zaistnienie w kulturze.
W trzecim bloku tematycznym: Kształcenie – edukacja. Od teorii do praktyki zamieszczono teksty ukazujące rożne formy szeroko pojętego kształcenia, wynikające zarówno z założeń teoretycznych pedagogiki kultury, jak i potrzeb edukacyjnych. Krystyna Chałas zwraca uwagę na interesujące metody i formy rozbudzania zainteresowań rożnymi dziedzinami kultury, a także na stymulowanie aktywności młodzieży. Wymienia, m.in. jako szczególnie istotne, metody „świadectwa wartościom”, projekty oraz klasy autorskie. Postuluje podjęcie badań nad dydaktyką edukacji kulturowej w aspekcie integralnego wychowania człowieka.
Gajda Janusz
Pedagog, humanista. Profesor zwyczajny w WSP ZNP w Warszawie, gdzie kieruje Katedrą Pedagogiki Kulturoznawczej oraz prowadzi specjalizację „animator i menadżer kultury”. Członek rzeczywisty Lubelskiego Towarzystwa Naukowego, wiceprzewodniczący Zespołu Pedagogiki Kultury i Edukacji Międzykulturowej Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN, członek Międzynarodowej Akademii Humanizacji Edukacji (IAHE).
Jest autorem blisko 300 publikacji, w tym 17 monografii, i redaktorem 8 prac.
Wprowadzenie
Pedagogika kultury – pytania o jej współczesną tożsamość
Tadeusz Lewowicki
O powinnościach pedagogiki kultury
Bogusław Milerski
Pedagogika kultury: zagadnienie teoretycznej tożsamości
Andrzej Ciążela
Humanistyczne i antropologiczne rozumienie kultury a pedagogika kultury. Perspektywa integracji czy konieczność wyboru?
Jozef Kargul
Pedagogika kultury a pedagogia kultury
Krystyna Pankowska
Rajd Pekin – Paryż, czyli nowe oblicze pedagogiki kultury
Krzysztof Maliszewski
Alfabet kultury. Pedagogika kultury wobec lekcji wielkich mistrzów
Agnieszka Piejka
Ryszard Kapuściński o tożsamości jako podstawie uczestniczenia w wielokulturowym świecie
Charakter współczesnej kultury i relacje człowiek – kultura
Dzierżymir
Jankowski Świat kultury jednostki – kultury czyjejś Wnioski dla współczesnej pedagogiki kultury
Jerzy Nikitorowicz
Dylematy praw człowieka i jego kultury w społeczeństwie pluralistycznym
Ks. Marian Nowak
Koncepcje człowieka we współczesnych wybranych nurtach kultury
Bogdan Idzikowski
Kultura elitarna i popularna przestrzenią dychotomiczną czy krzyżujących się wartości?
Krystyna M. Błeszyńska
Społeczeństwo wielokulturowe jako supermarket wartości i idei
Barbara Jedlewska
Supermarketyzacja tradycyjnych form życia kulturalnego i aktywności wolnoczasowej – zarys obszaru zjawiska oraz kluczowe problemy pedagogiczne Mariusz Samoraj Pedagogika kultury a nowa tradycja
Julita Błasiak
Człowiek wobec kultury masowej
Bartłomiej Szpunar
Czego poszukują i co znajdują polscy chrześcijanie we wspólnotach buddyjskich?
Kształcenie – edukacja. Od teorii do praktyki
Krystyna Chałas
Metody i formy rozbudzania zainteresowań różnymi dziedzinami kultury i stymulowania aktywności kulturalnej młodzieży
Dorota Misiejuk
Dialog i doświadczenie dialogu a edukacja międzykulturowa
Iwona H. Pugacewicz
Edukacja kulturowa w polskiej szkole w Paryżu Generowanie zmiany
Janusz Morbitzer
Pedagogiczne refleksje na temat aksjologii Internetu
Marta Kochanek
Nowe media – droga do sztuki uniwersalnej?
Elżbieta Kukuła
Doświadczenia seminarium pedagogicznego „Człowiek w zwierciadle sztuki”. Współczesne reinterpretacje dzieł wielkich mistrzów
Marek Świeca
Rola teatru w rozwijaniu refleksyjności człowieka
Alina Wroblewska
Edukacja taneczna w szkole podstawowej –między teorią a praktyką
Danuta Sadownik
Potrzeby kulturalne młodzieży
Katarzyna Ziołowicz
Regionalne projekty edukacyjne jako forma stymulowania aktywności kulturowej dzieci i młodzieży
Teresa Parczewska
Święta i uroczystości organizowane w przedszkolu a zasób wiedzy dzieci o tradycjach regionalnych i narodowych
Violetta Wacławek
Formy stymulowania aktywności kulturalnej młodzieży w Domu Kultury „Włochy” w Warszawie
Anna Misiec-Dydycz
Turystyka jako forma edukacji
Grażyna Lebiedziewicz-Kachel
Wartości dydaktyczno-ludyczne współczesnych turniejów rycerskich
Informacje o autorach
[...] Wszystkie (trzydzieści!) zamieszczone w tej publikacji wypowiedzi spełniają wymogi naukowej rzetelności. Równocześnie zachęcają do dyskusji. Główny jej kierunek wyznacza pytanie: humanistyczna czy antropologiczna koncepcja kultury oraz – konsekwentnie - humanistyczna czy antropologiczna pedagogika kultury? [...] Z satysfakcją stwierdzić, że wszyscy autorzy [...] zwracają na to uwagę. Więcej: autentyczną troskę o jej aksjologiczne szlachectwo.
[...] Lektura tekstów uzasadnia stwierdzenie, że pedagogika kultury jest pedagogiką na miarę naszych czasów, otwartą na współczesną rzeczywistość (nie tylko kulturową!), niekoniecznie jednak jej ulegającą, ale potrafiącą się z nią zmierzyć.
[...] Zasadniczą wartością tej publikacji jest także to, że wpisuje się ona w szerszą, żywo we współczesnej humanistyce obecną debatę o zakresie, treściach i funkcjach kultury współczesnej. To sprawia, że publikacja ta zainteresować nie tylko pedagogów.
fragmenty recenzji wydawniczej prof. Henryka Depty