O dzieciach lękliwych, smutnych i niespokojnychbr /
Niniejsza książka opisuje przede wszystkim osłabienie działania Anioła w odniesieniu do „fundamentu bytu”, to znaczy do ciała fizycznego. Książka, którą napisałem później (Jakie błędy popełniliśmy?), ukazuje natomiast drugą stronę osobowości opisywanych tu dzieci: całkowitą odporność na duchową korupcję, ich godną podziwu odwagę, z którą osłaniają i bronią obecnych w sobie sił niebios, ich niezłomność w walce o to, aby się nie dać ugiąć, dopasować i by, nie zważając na ryzyko, rzucać ziarno na zasiew nowej kultury, kultury bezwzględnie koniecznej – o ile Ziemia ma nadal pozostać planetą możliwą do zamieszkiwania przez ludzi. Zwróćmy uwagę na to, jakie idee i projekty powstają w głowach dzieci, których zachowanie wykazuje „odstępstwa od normy”. Zauważmy, że pomimo braku doceniania wybitnych uzdolnień duszy tych dzieci przez dzisiejsze społeczeństwo, w którym liczy się wydajność produkcyjna, są one niezwykle cenne i konieczne, aby właśnie dla tego społeczeństwa stworzyć humanitarne perspektywy na przyszłość. Czy to wszystko jest przypadkiem, zbiegiem okoliczności? No cóż... Czytelników, którzy mnie nie znają, chciałbym jeszcze zapewnić, że na kartach tej książki nie będą nauczani religii, mimo iż jest w niej mowa o Aniołach. Postaram się wykazać zasadność rehabilitacji pojęcia „Anioł” i sądzę, że również ci z Państwa, którzy są sceptykami, będą mogli je zaakceptować.
Niniejsza książka ukazała się po raz pierwszy w 1994 roku. Do tej pory sprzedano w Niemczech około 20 000 egzemplarzy i przetłumaczono ją na kilka języków (na język niderlandzki, włoski, francuski oraz angielski). Można więc powiedzieć, że książka była – skromnym, ale jednak – sukcesem wydawniczym. Wielokrotnie spotykałem się z opinią, że żadna z moich publikacji nie odwołuje się do praktyki w tak dużym stopniu jak właśnie ta. Z owym stwierdzeniem mogę się zgodzić jedynie po części. Jeśli do pojęcia praktyki włączymy poziom, który określę jako „działanie we własnym wnętrzu” – a takie jest centralne zamierzenie antropozofii – to książki napisane przeze mnie później, pt. „Schwierige” Kinder gibt es nicht (Nie ma dzieci trudnych) oraz Was haben wir nur falsch gemacht? (Jakie błędy popełniliśmy?), zawierają z całą pewnością więcej wskazówek praktycznych, a także ćwiczenia.
W książce O dzieciach lękliwych, smutnych i niespokojnych podaję również pewne ćwiczenia, ale jest to przede wszystkim napisany językiem powszechnie zrozumiałym podręcznik do pedagogiki i psychologii zmysłów, który na kilka spraw kładzie, jak sądzę, nowe akcenty.
Henning Köhler
KOEHLER HENNING
Henning Köhler (ur. 1951) – pedagog, terapeuta dzieci i młodzieży, wykładowca, autor wielu publikacji. Pracował jako wychowawca i nauczyciel w instytutach dla dzieci i młodzieży specjalnej troski, w klinikach oraz poradniach. Prowadzi intensywną działalność jako wykładowca w Niemczech oraz za granicą. Jest autorem programu studiów dokształcających dla nauczycieli pracujących w szkołach integracyjnych (Freies Bildungswerk Rheinland) oraz współzałożycielem Akademii Pedagogicznej imienia Fulbertusa w Erfstadt, specjalizującej się w pedagogice społecznej (Fulbertus-Akademie für Sozialpädagogik). W 1986 roku powstała z jego inicjatywy poradnia pedagogiczna dla dzieci i młodzieży. Od1987 roku poradnia ta stanowi część Instytutu imienia Janusza Korczaka w miejscowości Wolfschlugen w pobliżu Stuttgartu (www. janusz-korczak-institut.de). Henning Köhler postawił sobie za cel udzielanie pomocy dzieciom i młodzieży, których problematykę określa się jako „zaburzenia w rozwoju” lub jako „zachowanie odbiegające od normy”.
Do najważniejszych publikacji książkowych Henninga Köhlera należą: Jugend im Zwiespalt („Młodzież na rozdrożu”); Vom Ursprung der Sehnsucht, Die Heilkraft von Kreativität und Zärtlichkeit (“O źródle tęsknoty. Uzdrawiająca siła kreatywności oraz czułości”); Von ängstlichen, traurigen und unruhigen Kindern (“O dzieciach lękliwych, smutnych i niespokojnych”); Die stille Sehnsucht nach Heimkehr (“Cicha tęsknota za powrotem do domu”); War Michael aus Lönneberg aufmerksamgestört? Der ADS-Mythos und die neue Kindergeneration (“Czy Emil ze Smalandii cierpiał na zaburzenia koncentracji? Mit ADHD a nowe pokolenie dzieci”); Jedes Kind hat das Recht zu sein, wie es ist („Każde dziecko ma prawo być takim, jakim jest”); Schwierige Kinder gibt es nicht (“Nie ma dzieci trudnych”); Was haben wir nun falsch gemacht? (“Jakie błędy popełniliśmy?”); Vom Wunder des Kindseins (“O cudzie bycia dzieckiem”); Vom Rätsel der Angst (“O zagadce lęku”); Wie wollen Kinder lernen? Die Bildung der Zukunft (“Jak dzieci chcą się uczyć? Edukacja w przyszłości”).
Uwagi do piątego wydania
Przedmowa do pierwszego wydania
Zasady praktyki wychowawczej opartej na podstawach duchowych
Pomoc ze świata nocy
Czy Anioł odpowiada?
Pytania Strażnika na moście
Gdy ciało jest dla duszy zbyt zimne
Chłodna głowa i gorące serce
Wychowanie moralne
Postrzeganie jako proces twórczy
Naśladowanie i pragnienie dobra
Na tropie zmysłu życia
Uwagi wstępne
„Prazadowolenie”
Uwagi na marginesie dotyczące trudnego tematu zmysłu życia
Pozytywny, spokojny stan jawy oraz dobro jako podstawa świata
Rytmy życiowe a zaufanie wobec bytu
Dziecko nerwowe i niespokojne
Pielęgnowanie zmysłu życia jako oswobodzenie oddechu
Wychowywanie dzieci i wychowywanie siebie: tolerancja
Na tropie zmysłu dotyku
Skóra jako narząd zmysłowy
Uwagi dotyczące postrzegania dotykiem
„Uczucie bycia przenikniętym Bogiem”
Zmysł dotyku a zainteresowanie światem:
różnica – rezonans – oczywistość
Wiedza o człowieku a praktyka wychowawcza
Co to znaczy „rozumieć...”?
Stosunek do świata wyrażający miłość
Bliskość a niebezpieczeństwo zranienia
„Ja cielesne posiadające granice przestrzenne”
Przybycie na Ziemię
Wychowywanie dzieci i wychowywanie siebie: troskliwość
Tajemny uraz dziecka lękliwego
Zmysły cielesne i zmysły społeczne – o lękach nabytych
Dziecko lękliwe i niepewne – obserwacje
Przygotowanie do snu i początek dnia
Wychowywanie dzieci i wychowywanie siebie: „pozytywne spojrzenie”
Dziecko lękliwe i niepewne – dalsze obserwacje
Podsumowanie: postępowanie z dziećmi niespokojnymi i lękliwymi
Na tropie zmysłu ruchu oraz zmysłu równowagi
Uwagi wstępne
„Doznanie swobody w obszarze własnej duszy”
Uczucie „autonomiczności”
Ukryty kompozytor
O subtelnym nastrojeniu duszy
Postać duszy: postać stworzona z ruchu
Zdolność do współodczuwania
Niesłuszne wnioski wyciągane w utrudnionych warunkach rozwojowych
Dziecko smutne i skłonne do pogrążania się w sobie: charakterystyka ukrytych zaburzeń zmysłu ruchu
Podłoże: słabe naśladowanie we wczesnym dzieciństwie
Muśnięte przez Anioła: nieświadome tęsknoty dziecka
Postępowanie z dziećmi smutnymi i skłonnymi do pogrążania się w sobie
Mowa ukształtowana – gest, który ma sens
Wychowywanie dzieci i wychowywanie siebie: siła współodczuwania
Zmysł równowagi
Oswobodzenie ramion i dłoni
Zmysł równowagi a umiejętność wydawania sądów :48:34
Równowaga duszy a zmysł równowagi
„Umiejętność chodzenia jako dar łaski”: kierownicza rola zmysłu równowagi
Równowaga duszy a poczucie własnej wartości
Wskazówki wychowawcze w postępowaniu z dziećmi smutnymi i skłonnymi do pogrążania się w sobie
Zakończenie: pedagogika a etyka
Wykaz literatury przedmiotu
Wybór bibliografii w języku polskim
Wybór bibliografii w języku niemieckim
O dzieciach lękliwych, smutnych i niespokojnych
Recenzja w czasopiśmie PRZYJACIEL nr 6(19) listopad 2009
DWUMIESIĘCZNIK DLA RODZICÓW DZIECI Z WYZWANIAMI ROZWOJOWYMI
Kolejna propozycja z doskonałej serii poświęconej pedagogice waldorskiej traktuje o duchowych podstawach wychowania. Autor, pedagog i terapeuta, przedstawia czytelnikom zagadnienia z pedagogiki i psychologii zmysłów.
Opisując funkcjonowanie dzieci lękliwych przez pryzmat tego, co my - jako rodzice, wychowawcy - możemy przedsięwziąć w ramach pomocy dziecku, Henning Köhler sięga często do postaw głoszonych przez Rudolfa Steinera.
Odsyłam do książki Henninga Köhlera:)
źródło: http://prowincjonalnenauczycielstwo.blogspot.com/2010/01/henning-kohler-o-dzieciach-lekliwych.html
Jak pracować z dziećmi, które mają w sobie dużo lęku, nieśmiałości i niepokoju, są wycofane, smutne albo pobudzone. Jak pomóc im się rozwijać? Z pewnością spojrzenie Kohlera jest oryginalne, może trochę szokujące. „Zachęcanie i dodawanie otuchy (...) - te jakości powinny zająć miejsce »wychowu« opartego na pedagogice manipulatywnej i normatywnej, która wciąż jeszcze dominuje" - przekonuje autor. Uważa, że zaszufladkowanie jest dla tych dzieci krzywdzące, gdyż są one obdarzone wyjątkową wrażliwością, „myślą sercem", a za ich „defektami" mogą kryć się szczególne rodzaje uzdolnień, które w procesie wychowania powinny zostać odkryte.
W książce zamieszczone są też rady dla opiekunów, dotyczące sposobów postępowania z dziećmi lękającymi się czy nadmiernie pobudzonymi oraz przykłady ćwiczeń. „Jest to przede wszystkim napisany językiem powszechnie zrozumiałym podręcznik do pedagogiki i psychologii zmysłów" - podkreśla autor.
Magazyn Literacki "Książki", nr 2/2010
Joanna Habiera